Arundhati Roy: પ્રખ્યાત લેખિકા અરુંધતી રોય ફરી એકવાર સમાચારમાં છે. દિલ્હીના લેફ્ટનન્ટ ગવર્નર વીકે સક્સેનાએ 2010માં દિલ્હીમાં આયોજિત એક કાર્યક્રમમાં કથિત રીતે ભડકાઉ ભાષણ આપવા બદલ અરુંધતી રોય અને કાશ્મીરના ભૂતપૂર્વ પ્રોફેસર શૌકત હુસૈન વિરુદ્ધ UAPA હેઠળ કાર્યવાહીને મંજૂરી આપી છે. ‘આઝાદી ધ ઓન્લી વે’ નામની કોન્ફરન્સ 21 ઓક્ટોબર 2010ના રોજ એલટીજી ઓડિટોરિયમ, કોપરનિકસ માર્ગ, દિલ્હી ખાતે યોજાઈ હતી.
આ કોન્ફરન્સમાં અરુંધતી રોય અને પ્રોફેસર શૌકત હુસૈને ભાગ લીધો હતો. આ બંને પર તે કોન્ફરન્સમાં ભડકાઉ ભાષણ આપવાનો આરોપ છે. આ સંબંધમાં સામાજિક કાર્યકર્તા સુશીલ પંડિતે 27 નવેમ્બર 2010ના રોજ બંને વિરુદ્ધ FIR નોંધાવી હતી. UAPA (ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓ (નિવારણ) અધિનિયમ)ની કલમ 451 હેઠળ 14 વર્ષ જૂના આ કેસમાં કાશ્મીર સેન્ટ્રલ યુનિવર્સિટીમાં ઇન્ટરનેશનલ લૉના ભૂતપૂર્વ પ્રોફેસર અરુંધતી રોય અને શૌકત હુસૈન સામે કેસ ચલાવવાની મંજૂરી આપવામાં આવી છે.
આ લોકો સામે કેસ નોંધવામાં આવ્યો હતો
અરુંધતી રોય અને શેખ શૌકત હુસૈન ઉપરાંત, વિવાદો સાથે જૂના સંબંધો ધરાવતા ઘણા લોકોએ ‘આઝાદી ધ ઓન્લી વે’ કોન્ફરન્સમાં ભાગ લીધો હતો. આ કોન્ફરન્સમાં ભાગલાવાદી નેતા સૈયદ અલી શાહ ગિલાની, કોન્ફરન્સના એન્કર અને સંસદ હુમલાના કેસમાં નિર્દોષ છૂટેલા એસએઆર ગિલાની અને વરવરા રાવ સહિત ઘણા વક્તાઓએ ભાગ લીધો હતો. નોંધનીય બાબત એ છે કે સૈયદ અલી શાહ ગિલાની અને એસએઆર ગિલાનીનું અવસાન થયું છે.
આ કલમો હેઠળ કેસ નોંધાયેલ
દિલ્હી પોલીસે દિલ્હીના લેફ્ટનન્ટ ગવર્નર વિનય કુમાર સક્સેના પાસે ભારતીય દંડ સંહિતાની કલમ 124A, 153A, 153B, 504, 505 અને UAPAની કલમ 13 હેઠળ અરુંધતી રોય અને શૌકત હુસૈન સામે કાર્યવાહી કરવાની પરવાનગી માંગી હતી. ગયા વર્ષે ઓક્ટોબરમાં એલજી વિનય સક્સેનાએ આ બંને સામે માત્ર આઈપીસીની કલમો હેઠળ કાર્યવાહી કરવાનું કહ્યું હતું, પરંતુ હવે તેમણે યુએપીએ હેઠળ પણ તેમની સામે કેસ ચલાવવાની મંજૂરી આપી દીધી છે.
આ ભડકાઉ ભાષણ બાદ FIR નોંધવામાં આવી હતી
સામાજીક કાર્યકર્તા સુશીલ પંડિતે આરોપ લગાવ્યો હતો કે કોન્ફરન્સ દરમિયાન અરુંધતી રોય તેમજ અન્ય ઘણા વક્તાઓએ તેમના ભાષણોથી જાહેર શાંતિ અને સુરક્ષાને જોખમમાં મૂક્યું હતું. લેખિકા અરુંધતી રોયે પોતાના નિવેદનો દ્વારા કાશ્મીરને ભારતથી અલગ કરવાની વિચારધારાને પ્રોત્સાહન આપ્યું હતું. અરુંધતિ રોયે તે પરિષદ દરમિયાન કહ્યું હતું કે કાશ્મીર ક્યારેય ભારતનો ભાગ નહોતું, તેના પર ભારતીય સશસ્ત્ર દળોએ બળપૂર્વક કબજો કર્યો હતો.
ફરિયાદી સુશીલ પંડિતે તે કોન્ફરન્સનું વિડિયો રેકોર્ડિંગ મેટ્રોપોલિટન કોર્ટ સમક્ષ રજૂ કર્યું હતું અને તેના આધારે કોર્ટે દિલ્હી પોલીસને અરુંધતી રોય અને શૌકત હુસૈન વિરુદ્ધ કેસ નોંધવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો.
લેખિકા અરુંધતી રોય કોણ છે?
અરુંધતી રોય દેશની જાણીતી લેખિકા છે. તેમના પુસ્તક ‘ધ ગોડ ઓફ સ્મોલ થિંગ્સ’ને 1997માં બુકર પ્રાઈઝ મળ્યું હતું. ‘ધ ગોડ ઓફ સ્મોલ થિંગ્સ’ અરુંધતી રોયની પ્રથમ નવલકથા હતી અને તે બુકર પ્રાઈઝ જીતનાર ભારતની પ્રથમ મહિલા પણ હતી. 2014 માં, ટાઇમ્સ મેગેઝિને વિશ્વના 100 સૌથી પ્રભાવશાળી લોકોની યાદીમાં લેખિકા અરુંધતી રોયનો સમાવેશ કર્યો હતો.
અરુંધતી રોયના સામાજિક અને રાજકીય મુદ્દાઓ પરના લેખો મોટાભાગે દેશ અને વિશ્વના જાણીતા અખબારો અને સામયિકોમાં પ્રકાશિત થાય છે. સપ્ટેમ્બર 2023 માં, તેમને 2021 માં પ્રકાશિત થયેલા તેમના નિબંધ સંગ્રહ ‘આઝાદી’ માટે 45મો યુરોપિયન ડી લ’નિબંધ લાઇફ ટાઇમ અચીવમેન્ટ એવોર્ડ એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો.
અન્ય ઘણા અભિયાનોમાં પણ સામેલ હતા
કાશ્મીર અને ભારત સરકારને લઈને અરુંધતી રોયના નિવેદનો પર ઘણીવાર વિવાદ થયો છે. એટલું જ નહીં, તે મેધા પાટકર સાથે ગુજરાતમાં નર્મદા નદી પર સરદાર સરોવર ડેમ પ્રોજેક્ટ વિરુદ્ધ ચલાવવામાં આવી રહેલા અભિયાનમાં પણ સામેલ હતી.
