Reservation Increase In States: બિહારમાં અનામતનો વ્યાપ વધારનાર નીતિશ સરકારને ઝટકો આપતા હાઈકોર્ટે આજે વધેલી અનામતને ફગાવી દીધી છે. ગત વર્ષે નીતીશ સરકારે કુલ અનામત મર્યાદા વધારીને 65 ટકા કરવા માટે વિધાનસભામાં બિલ પાસ કર્યું હતું. આવી સ્થિતિમાં પટના હાઈકોર્ટે અનામતને પડકારતી અરજીઓ પર સુનાવણી કરતા આ નિર્ણય આપ્યો છે. આ સાથે કોર્ટે રાજ્ય સરકાર દ્વારા લાવવામાં આવેલા કાયદાને રદ કરવાનો નિર્ણય કર્યો છે. આવી સ્થિતિમાં, ચાલો જાણીએ કે એવા કયા રાજ્યો છે જ્યાં અનામત મર્યાદા 50 ટકાથી વધુ છે.
તાજેતરમાં, મરાઠા આરક્ષણ કેસની સુનાવણી દરમિયાન, સુપ્રીમ કોર્ટે રાજ્યોને પૂછ્યું હતું કે કયા રાજ્યો આરક્ષણ મર્યાદાને 50 ટકાથી વધુ કરવા માંગે છે. દેશના અડધો ડઝન રાજ્યો આ માટે સંમત થયા અને અનામતની મર્યાદા 50 ટકાથી વધુ કરવાની માંગ કરી. જેમાં રાજસ્થાન, તમિલનાડુ, ગુજરાત, કર્ણાટક, મહારાષ્ટ્ર જેવા મોટા રાજ્યોનો સમાવેશ થાય છે.
જાણો શું છે ઈન્દિરા સાહની કેસ
તમને જણાવી દઈએ કે આ પહેલા 1992માં ઈન્દિરા સાહની કેસમાં સુપ્રીમ કોર્ટે જ્ઞાતિ અનામતની મર્યાદા 50 ટકા નક્કી કરી હતી. આ પછી કાયદો બન્યો કે અનામત 50 ટકાથી વધુ ન હોઈ શકે. આવી સ્થિતિમાં જ્યારે પણ મહારાષ્ટ્રમાં મરાઠાઓ, ગુજરાતમાં પટેલો, રાજસ્થાનમાં ગુર્જરો અને હરિયાણામાં જાટ અનામતની માંગ કરે છે ત્યારે સર્વોચ્ચ અદાલતનો આ નિર્ણય હંમેશા આડે આવે છે. આ પછી, 2019 માં, મોદી સરકારે અગાઉના સામાન્ય વર્ગના લોકોને આર્થિક આધાર પર 10 ટકા અનામત આપી હતી. આવી સ્થિતિમાં આરક્ષણ મર્યાદા વધીને 59.5 ટકા થઈ ગઈ છે.
તમિલનાડુ
તમિલનાડુમાં આરક્ષણનો વ્યાપ લાંબા સમયથી 50 ટકાથી વધુ છે. અહીં ઓબીસી માટે 30 ટકા, અતિ પછાત વર્ગ માટે 20 ટકા, એસસી માટે 18 ટકા અને એસટી માટે 1 ટકા અનામત રાખવામાં આવ્યો છે.
કર્ણાટક
હાલમાં કર્ણાટકમાં આરક્ષણ મર્યાદા 50 ટકા છે. જો કે ભાજપ સરકારે ચૂંટણીમાં અનામત વધારવાનું વચન આપ્યું હતું. પરંતુ લોકોએ સરકાર બદલી. અત્યારે અહીં કોંગ્રેસની સરકાર છે. કર્ણાટકમાં એસસીને 15 ટકા, એસટીને 3 ટકા, ઓબીસીને 32 ટકા અનામત મળે છે.
રાજસ્થાન
રાજસ્થાનમાં પણ ટકાવારીની અનામતની મર્યાદા છે. રાજ્યમાં SC માટે 16 ટકા, ST માટે 12 ટકા, OBC માટે 21 ટકા, EWS માટે 10 ટકા અને MBC માટે 5 ટકા અનામત છે. જોકે, ગુર્જરોને અલગથી અનામત આપ્યા બાદ હવે અનામતની મર્યાદા વધીને 54 ટકા થઈ ગઈ છે.
ઝારખંડ
હાલમાં ઝારખંડમાં આરક્ષણ મર્યાદા 50 ટકા છે. હાલમાં એસસીને 26 ટકા, એસટીને 10 ટકા, ઓબીસીને 14 ટકા અને આર્થિક રીતે પછાત સામાન્ય જાતિઓને 10 ટકા અનામત મળી રહી છે. આવી સ્થિતિમાં, અનામતની કુલ મર્યાદા 60 ટકા છે. જ્યારે હેમંત સરકાર OBCનું અનામત 14 થી વધારીને 27 કરી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં 73 ટકાની આરક્ષણ મર્યાદા પાર થઈ જશે.
મહારાષ્ટ્ર
મહારાષ્ટ્ર સરકારે પણ અનામતનો વ્યાપ 50 ટકાથી વધુ વધારવાની માંગ કરી છે. 2018માં મરાઠાઓના વિરોધ બાદ ભાજપ સરકારે મરાઠાઓને 16 ટકા આરક્ષણ આપ્યું હતું. આ પછી બોમ્બે હાઈકોર્ટે આ કેસની સુનાવણી કરતા નોકરીમાં 13 ટકા અને શિક્ષણમાં 12 ટકા અનામત આપવાનો નિર્ણય કર્યો હતો.
