National News:ભારતની કૂટનીતિથી માલદીવના વલણમાં પરિવર્તન આવ્યું છે. જો જોવામાં આવે તો વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરની 9 અને 11 ઓગસ્ટ વચ્ચેની માલદીવની મુલાકાત ઘણી અર્થપૂર્ણ રહી હતી. ગયા વર્ષે, મોહમ્મદ મોઇઝ્ઝુના રાષ્ટ્રપતિ બનતાની સાથે જ ત્યાં ભારત વિરોધી વાતાવરણ સર્જાવા લાગ્યું હતું, પરંતુ હવે સ્થિતિ ફરી એકવાર બદલાઈ ગઈ છે. રાષ્ટ્રપતિ મોઇઝુએ ભારતને તેમનો ખૂબ જ નજીકનો મિત્ર ગણાવ્યો છે. ચીન માટે આ એક ફટકો છે, કારણ કે મોઇજ્જુને ચીન તરફી માનવામાં આવે છે.
વિદેશી બાબતોના નિષ્ણાતો માને છે કે માલદીવના વલણમાં આ પરિવર્તન માત્ર એટલું જ નથી આવ્યું, પરંતુ તે ભારતીય કૂટનીતિની શાણપણ છે. ગયા વર્ષે નવેમ્બરમાં જ્યારે મોઇજ્જુની પાર્ટી સત્તામાં આવી ત્યારે તેણે પોતાનો ચૂંટણી એજન્ડા લાગુ કરવાનું શરૂ કર્યું અને ડિઝાસ્ટર મેનેજમેન્ટ માટે ત્યાં મોકલવામાં આવેલા ભારતીય સૈનિકોને પાછા ખેંચવા પર અડગ હતા. આની શરૂઆત પણ થઈ, પરંતુ ભારતે તેની રાજદ્વારી શાણપણ બતાવીને માલદીવ સાથે સહયોગ ચાલુ રાખ્યો.
વિવિધ સ્તરે રાજદ્વારી વાટાઘાટો પણ થઈ. પરંતુ, માલદીવના વલણમાં તાત્કાલિક કોઈ ફેરફાર થયો ન હતો. કારણ કે, મોઇજ્જુ ચીનની નજીક માનવામાં આવતા હતા. આવી સ્થિતિમાં તેમના વલણમાં આવેલા ફેરફારને સ્વાભાવિક રીતે જ ભારતની રાજદ્વારી સફળતા માનવામાં આવી રહી છે. જોકે, નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે જોવાનું એ રહે છે કે આ ફેરફાર કાયમી રહે છે કે હંગામી?
માલદીવને મોટો આંચકો ત્યારે લાગ્યો જ્યારે મોદી લક્ષદ્વીપ ગયા અને ત્યાર બાદ માલદીવ જનારા પ્રવાસીઓની સંખ્યામાં ઘટાડો થવા લાગ્યો. માલદીવના પર્યટન મંત્રાલય અનુસાર, જાન્યુઆરી-માર્ચ વચ્ચે ત્યાં જનારા ભારતીય પ્રવાસીઓની સંખ્યામાં 38 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. જેના કારણે માલદીવને ભારે આર્થિક નુકસાન થયું હતું. પ્રવાસન તેની આવકનો મુખ્ય સ્ત્રોત છે. અહીં માલદીવની અર્થવ્યવસ્થા પણ બગડવા લાગી. આવી સ્થિતિમાં તેને ભારત પાસેથી મદદની અપેક્ષા હતી.
મોઇજ્જુ માટે ભારત સાથે મિત્રતા એ મજબૂરી છે.
ભારતે માલદીવમાં ઘણી વિકાસ યોજનાઓને મંજૂરી આપી છે. જો ભારત તેમને પરત લઈ જાય છે, તો તેના માટે મુશ્કેલીઓ વધી શકે છે, તેથી મોઇજ્જુ પાસે મિત્રતાનો હાથ લંબાવવા સિવાય બીજો કોઈ વિકલ્પ નથી. વિદેશ મંત્રી એસ. તેમની મુલાકાત દરમિયાન, જયશંકરે 28 ટાપુઓમાં ક્રેડિટ લાઇન, પાણી અને ગટર લાઇન માટે UPI સહિત અનેક યોજનાઓ શરૂ કરી. બંને દેશો વચ્ચે ઘણા કરારો પણ થયા હતા. તેમાં માલદીવના એક હજાર ટોચના અધિકારીઓને ભારતમાં તાલીમ આપવાનો પણ સમાવેશ થાય છે.
