દિવાળી પર ફટાકડા બાળકોની આંખોને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે, જાણકારો પાસેથી જાણો કઈ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું

આગલા વર્ષોની જેમ આગામી પ્રકાશનો તહેવાર પણ ખૂબ જ ઉત્સાહ અને ભવ્યતા સાથે ઉજવવામાં આવશે. જ્યારે દિવાળી એક ભવ્ય ઉજવણીને પાત્ર છે, ત્યારે તેને અત્યંત સાવધાની અને સલામતીને ધ્યાનમાં રાખીને ઉજવવું પણ એટલું જ મહત્વપૂર્ણ છે. ફટાકડા દિવાળીની ઉજવણીનો એક અભિન્ન ભાગ છે, પરંતુ કમનસીબે, તે આંખની ઇજાના કેસોમાં પણ વધારો કરે છે. તેથી, પરિવારના વડીલોએ દિવાળીની ઉજવણી દરમિયાન બાળકો પર નજર રાખવાની જવાબદારી લેવી જોઈએ.

ફટાકડાને કારણે આંખની ઘણી ઇજાઓ કાયમી દ્રષ્ટિની ખોટમાં પરિણમી શકે છે, જેનાથી વ્યક્તિ અંધ બની જાય છે. ફટાકડાના સતત ધુમાડાથી આંખોમાં બળતરા થાય છે અને પાણી આવી શકે છે. આ જોખમોને ઘટાડવા માટે, ખાસ કરીને ખતરનાક ફટાકડા જેમ કે બોટલ રોકેટથી દૂર રહેવું, ફટાકડા સળગાવવાથી સુરક્ષિત અંતર જાળવવું, રક્ષણાત્મક ગોગલ્સ પહેરવા અને ફટાકડા ફોડતી વખતે કોન્ટેક્ટ લેન્સ પહેરવાનું ટાળવું મહત્વપૂર્ણ છે. જો આંખમાં ઈજા થાય, તો આંખોને ઘસવું નહીં, કોઈપણ વિદેશી કણોને દૂર કરવાનું ટાળવું, આંખો બંધ રાખવી અને જો કોઈ રસાયણો આંખોમાં આવે તો તરત જ તબીબી સહાય લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.

શું ન કરવું જોઈએ

• બાળકોને માર્ગદર્શન વિના ફટાકડા બાળવા ન દો.
• જ્યારે જોરદાર પવન હોય ત્યારે ક્યારેય ફટાકડાનો ઉપયોગ કરશો નહીં, કારણ કે પવન કોઈપણ દિશામાં તણખાને ઉડાવી
• શકે છે, જેનાથી અકસ્માતનું જોખમ વધી શકે છે.

ફટાકડાની પ્રવૃત્તિઓ દરમિયાન આંખના અકસ્માત અથવા ઈજાના કિસ્સામાં, સંભવિત નુકસાનને ઘટાડવા માટે તાત્કાલિક પગલાં લેવાનું મહત્વપૂર્ણ છે. નીચે મુજબ પગલાં લેવા જોઈએ:

• અસરગ્રસ્ત આંખને સ્પર્શ અથવા ઘસવાનું ટાળો, કારણ કે આ ઈજાને વધુ ખરાબ કરી શકે છે અથવા ચેપ ફેલાવી શકે છે.
• ખાતરી કરો કે તમારા હાથ સ્વચ્છ છે, અને માત્ર ત્યારે જ અસરગ્રસ્ત આંખને હળવા હાથે ધોવા માટે સ્વચ્છ, ઠંડા પાણીનો ઉપયોગ કરો. લગભગ 15 મિનિટ સુધી આંખને ધોઈ નાખો. જો ઉપલબ્ધ હોય, તો તમે આ હેતુ માટે જંતુરહિત ખારા ઉકેલનો ઉપયોગ કરી શકો છો.
• આંખ ધોયા પછી, આંખને વધુ નુકસાન ન થાય તે માટે ઇજાગ્રસ્ત આંખને સ્વચ્છ, જંતુરહિત કપડા અથવા જાળીની પટ્ટીથી ઢાંકી દો.
• નજીકની હોસ્પિટલ અથવા આંખના ક્લિનિક પર જાઓ અને તાત્કાલિક તબીબી સહાય મેળવો. જો ધોયા પછી આંખ સારી લાગે તો પણ, કોઈપણ છુપાયેલા નુકસાનને નકારી કાઢવા માટે તબીબી વ્યાવસાયિક દ્વારા તેની તપાસ કરાવવી મહત્વપૂર્ણ છે.
• વ્યાવસાયિક માર્ગદર્શન વિના આંખો પર મલમ, ક્રીમ અથવા દવાઓ ન લગાવો.
• જો કોઈ વિદેશી કણ આંખમાં પ્રવેશ કરે છે, તો તેને જાતે દૂર કરવાનો પ્રયાસ કરશો નહીં. તબીબી સહાય મેળવવા માટે રાહ જુઓ.
• એમાં કોઈ શંકા નથી કે ફટાકડા ફોડવાથી હવામાં વધુ પડતું પ્રદૂષણ થાય છે અને આ ધુમ્મસની પહેલાથી જ અસ્તિત્વમાં રહેલી સમસ્યામાં વધારો કરે છે, જે ઉત્તર ભારતના ઘણા ભાગોમાં જોવા મળે છે. ધુમ્મસના કારણે ખાસ કરીને બાળકોની આંખો શુષ્ક બને છે. તેથી આંખની સંભાળ માત્ર તહેવારો સુધી મર્યાદિત ન રાખવી જોઈએ, દિવાળી પછી પણ તમારા એકંદર સ્વાસ્થ્ય પર ધ્યાન આપવું જરૂરી છે.

ફટાકડાઓ નજીકના લોકોને પણ નુકસાન પહોંચાડી શકે છે, તેથી દરેક વ્યક્તિની જવાબદારી છે કે તહેવારને કાળજી અને સાવધાની સાથે ઉજવવો. આ દિવાળીએ આપણે આપણા પ્રિયજનોની સુરક્ષાને પ્રાથમિકતા આપીને ખુશીનો પ્રકાશ ફેલાવીએ.

આ પણ વાંચો – ફેફસાંથી લઈને પેટ અને આંખો સુધી, આ દિવાળીમાં તમારા સ્વાસ્થ્યનું ધ્યાન રાખો.