ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ જાન્યુઆરી 2025માં અમેરિકામાં સત્તા સંભાળશે. ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રની સંભવિત આર્થિક નીતિઓએ વિશ્વભરના બજારોમાં ગભરાટનો માહોલ ઉભો કર્યો છે અને મોટા ભાગના મોટા આર્થિક પાવર દેશો મૂંઝવણમાં છે. આવી સ્થિતિમાં એસબીઆઈના રિસર્ચ યુનિટ દ્વારા સોમવારે જાહેર કરવામાં આવેલા એક વિગતવાર અહેવાલમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારત રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પની આર્થિક નીતિઓથી પ્રભાવિત રહી શકશે નહીં, પરંતુ લાંબા ગાળે આ નીતિઓ પ્રભાવિત થશે. ભારત પર સકારાત્મક અસર.
નવું નિકાસ બજાર શોધવું પડશે
ભારતે તેના ઉત્પાદન ક્ષેત્રનું વિસ્તરણ કરવું પડશે, નવા નિકાસ બજારો શોધવા પડશે અને આત્મનિર્ભર બનવા તરફ વધુ મજબૂત રીતે આગળ વધવું પડશે. આટલું જ નહીં, જો ટ્રમ્પ ચીન સામે વેપાર યુદ્ધ શરૂ કરશે તો ભારતને પણ તેનો ફાયદો થશે. ફાર્મા, ટેક્સટાઈલ અને ઈલેક્ટ્રોનિક્સ જેવા ક્ષેત્રોમાં સપ્લાય ચેઈનમાં થયેલા ફેરફારોથી ભારતને ફાયદો થશે.
ટ્રમ્પ ભારત વિરુદ્ધ પહેલાથી જ પગલાં લઈ ચૂક્યા છે
તેમના પ્રથમ કાર્યકાળમાં પણ, ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ભારત વિરુદ્ધ કેટલાક આર્થિક પગલાં લીધા હતા જેમ કે ભારતને જનરલાઇઝ્ડ સિસ્ટમ ઑફ પ્રેફરન્સ (GSP)માંથી દૂર કરવા, પરંતુ આખરે તેની ભારત પર કોઈ વિપરીત અસર થઈ નથી. તેનાથી વિપરિત, ભારતીય ઉત્પાદનોની નિકાસ જેની આયાત પર અમેરિકાએ વધુ ડ્યુટી લાદી છે તે સતત વધી રહી છે.
વધારે ડ્યુટી હોવા છતાં નિકાસ વધી છે
2018માં અમેરિકાએ સ્ટીલ પર 25 ટકા, એલ્યુમિનિયમ પર 10 ટકા અને વોશિંગ મશીન પર 35 ટકા એક્સાઈઝ ડ્યુટી લાદી હતી, પરંતુ 2019 અને 2021 વચ્ચે ભારતની સ્ટીલની નિકાસમાં 44 ટકાનો વધારો થયો હતો. ભારતમાંથી ફૂટવેર, મિનરલ્સ, કેમિકલ્સ, ઈલેક્ટ્રીકલ અને મશીનરીની નિકાસ વધી છે, જે દર્શાવે છે કે ભારત ઘણા ઉત્પાદનોના મામલામાં ચીન કરતાં વૈશ્વિક સપ્લાય ચેઈનમાં થયેલા ફેરફારોનો લાભ લેવા માટે સારી સ્થિતિમાં છે.
રૂપિયો ઘટી રહ્યો છે એ વાત સાચી નથી
રિપોર્ટમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રના કાર્યકાળ દરમિયાન ડોલર સામે રૂપિયામાં ભારે ઘટાડા અંગેની વાતો સાચી નથી. ટ્રમ્પના પ્રથમ કાર્યકાળ દરમિયાન ભારતીય રૂપિયો માત્ર 11 ટકા જ નબળો પડ્યો છે. આ કરતાં વધુ ઘટાડો બિડેન વહીવટીતંત્રના કાર્યકાળ દરમિયાન થયો છે. હા, અહેવાલ સૂચવે છે કે ભારતીય અર્થતંત્ર પર એક નકારાત્મક અસર વિદેશી રોકાણના સ્વરૂપમાં આવી શકે છે. ટ્રમ્પ સતત અમેરિકામાં નવા રોકાણની વાત કરે છે.
FDIને અસર થઈ શકે છે
ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્ર દ્વારા લેવામાં આવેલા પગલાં ભારતમાં આવતા વિદેશી સીધા રોકાણ (FDI)ને અસર કરી શકે છે. પરંતુ ભારત હવે માત્ર પૂર્વમાં અમેરિકન રોકાણ પર નિર્ભર નથી. એ જ રીતે, ભારતીય IT કંપનીઓ માટે બીજો મોટો પડકાર ઊભો થઈ શકે છે કારણ કે ટ્રમ્પ H1B વિઝા આપવાની પ્રક્રિયાને વધુ કડક બનાવવાની તરફેણમાં છે. તેમના પ્રથમ કાર્યકાળ દરમિયાન, એવું જોવામાં આવ્યું હતું કે દર વર્ષે લગભગ 10 લાખ પ્રોફેશનલ્સને જ વિઝા આપવામાં આવતા હતા, જે બિડેન વહીવટીતંત્રમાં વાર્ષિક 14 લાખ થઈ ગયા છે.
જો ટ્રમ્પ ફરી આવું કરશે તો અમેરિકન કંપનીઓ માટે કામ કરતી ભારતીય આઈટી કંપનીઓને સ્થાનિક સ્તરે લોકોને નોકરી પર રાખવા પડશે, જેનાથી તેમના પર નાણાકીય બોજ વધશે. પરંતુ તેની સકારાત્મક અસર એ થશે કે તે ભારતમાં મેન્યુફેક્ચરિંગ પર ભાર વધારશે અને આત્મનિર્ભર ભારતનું સૂત્ર વધુ મજબૂત બનશે.
