આ વર્ષના અંત સુધીમાં બિહારમાં વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ યોજાવાની છે. આ પહેલા રાજ્યના રાજકારણમાં અટકળોનો દોર ચાલુ છે. અહીં ચૂંટણી પંડિતો દરરોજની રાજકીય પ્રવૃત્તિઓનું પોતાનું મૂલ્યાંકન આપી રહ્યા છે. આ દરમિયાન, રાજ્યના રાજકારણમાં નવા પરિવર્તનનો ‘ગણગણાટ’ ચાલી રહ્યો છે. ખરેખર, તાજેતરમાં પટનાના મિલર સ્કૂલના મેદાનમાં કુર્મી એકતા રેલીનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. નોંધનીય છે કે મુખ્યમંત્રી નીતિશ કુમાર આ રેલીમાં હાજર રહ્યા ન હતા, જોકે તેઓ રાજ્યના મોટા કુર્મી નેતાઓમાંના એક છે.
એક અહેવાલ મુજબ, બિહારમાં કુર્મી સમુદાયની વસ્તી લગભગ 4% છે. જે અહીં જસ્વાર, અવધિયા અને સમસ્વર જેવી ઘણી પેટાજાતિઓમાં વહેંચાયેલી છે. જો આપણે વિધાનસભામાં ધારાસભ્યોની સંખ્યા જોઈએ તો ભાજપ પાસે 74, જેડીયુ પાસે 43, એનડીએ પાસે 75, કોંગ્રેસ પાસે 19 અને અન્ય પાસે 21 બેઠકો છે.
શું નીતિશનો ‘પુત્ર’ બિહારના રાજકારણમાં પ્રવેશ કરશે?
મળતી માહિતી મુજબ, નીતિશ કુમાર લગભગ 2 દાયકાથી બિહારના રાજકારણમાં સક્રિય છે. એટલું જ નહીં, રાજ્યમાં જે પણ પક્ષ કે ગઠબંધન સત્તામાં રહ્યું છે, તે સત્તાની ધરી રહ્યું છે. પરંતુ છેલ્લા કેટલાક સમયથી તેમની નાદુરસ્ત તબિયતને કારણે પાર્ટીમાં એવી ચર્ચા ચાલી રહી છે કે નીતિશ કુમાર પછી પાર્ટીનો ચહેરો કોણ હશે? આ અંગે ચર્ચા થઈ રહી છે. જોકે સત્તાવાર રીતે સંજય ઝા સહિત પાર્ટીના તમામ નેતાઓ આ વાતનો ઇનકાર કરી રહ્યા છે. દરમિયાન, નીતિશના પુત્ર નિશાંત રાજકારણમાં જોડાશે અને આ વખતે વિધાનસભા ચૂંટણી લડશે તેવી અટકળો જોરશોરથી ચાલી રહી છે.
JDU ની પ્રગતિ યાત્રા અને NDA ના કુર્મી સંમેલનને અલગ કરવાનો અર્થ શું છે?
તાજેતરમાં 21 ફેબ્રુઆરીના રોજ, નીતિશ કુમારની પ્રગતિ યાત્રા પટનામાં સમાપ્ત થઈ. આ સમયગાળા દરમિયાન, તેમણે લગભગ 531 કરોડ રૂપિયાના વિકાસ પ્રોજેક્ટ્સનું ઉદ્ઘાટન અને શિલાન્યાસ કર્યો. તમને જણાવી દઈએ કે નીતિશની આ યાત્રાનો બીજો તબક્કો ફેબ્રુઆરીમાં હતો. જેમાં તેઓ નવાદા, ગયા, ઔરંગાબાદ, જમુઈ, મુંગેર સહિત બિહારના વિવિધ શહેરો અને જિલ્લાઓમાં ગયા અને પાર્ટીને મજબૂત બનાવવાનું કામ કર્યું. અહીં, NDA એ તાજેતરમાં કુર્મી પરિષદનું આયોજન કરીને રાજ્યના કુર્મી મતોને આકર્ષવાનો પ્રયાસ કર્યો. નીતિશ કુમાર આ પરિષદમાં હાજર ન રહેવાને કારણે, રાજકીય વર્તુળોમાં એવી ચર્ચા છે કે ભાજપ અને જેડીયુ આગામી વિધાનસભા ચૂંટણી માટે પોતાની સ્થિતિ મજબૂત કરવામાં વ્યસ્ત છે અને આ વખતે બંને અલગ થઈ શકે તેવી શક્યતા છે!
ભાજપે NDA છોડીને પોતાની તાકાત બતાવી
આવું ઘણી વખત બન્યું છે જ્યારે ભાજપે NDAમાંથી બહાર નીકળીને એકલા ચૂંટણી લડી છે. તાજેતરમાં યોજાયેલી પંજાબ વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં ભાજપે અકાલી દળને અલવિદા કહી દીધું હતું. તેવી જ રીતે, તેણીએ બિહાર અને મહારાષ્ટ્રમાં એકલા ચૂંટણી લડી છે. મહારાષ્ટ્રમાં છેલ્લી વિધાનસભા ચૂંટણી પછી એકનાથ શિંદેને ડેપ્યુટી સીએમ બનાવવું એ ભાજપની ભાવિ રાજનીતિનો એક નમૂનો છે. ગમે તે હોય, બિહાર વિધાનસભા ચૂંટણીમાં શું થશે? સમય જ કહેશે. શું નીતિશનું સ્થાન તેમના પુત્ર નિશાંત કુમાર લેશે? શું ભાજપ એકલા ચૂંટણી લડશે? કે પછી નિશાંત કુમાર તેજસ્વી સાથે જશે? હાલમાં આ બાબતો ફક્ત પ્રશ્નો જ રહી ગઈ છે.
આ વખતે બિહાર ચૂંટણીમાં પ્રશાંત કિશોર એક મોટું પરિબળ બની શકે છે
વરિષ્ઠ પત્રકાર અનુરંજન ઝાએ આ સંદર્ભમાં જણાવ્યું હતું કે નીતિશ કુમારની તબિયત અને રાજકારણ એક એવા તબક્કે છે જ્યાં તેઓ હવે પાછા ફરી શકે તેવી સ્થિતિમાં નથી. ગમે તે હોય, બિહારના રાજકારણમાં તેમણે ચોક્કસપણે પોતાને પલટુરામ કહ્યા છે પરંતુ ત્યાં બધા પાછા ફરે છે. આ ચૂંટણીમાં પ્રશાંત કિશોર એક મોટું પરિબળ છે. તેથી હવે દરેક પક્ષ તેમના દ્વારા બીજા પક્ષને નુકસાન પહોંચાડવાનો માર્ગ શોધવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યો છે. લાલુ ઇચ્છે છે કે તેઓ ભાજપના ઉચ્ચ જાતિના મત કાપી નાખે અને ભાજપ ઇચ્છે છે કે તેઓ આરજેડીના મુસ્લિમ મત બેંકમાં ખાડો નાખે. મારું માનવું છે કે આગામી ચૂંટણીમાં પ્રશાંત કિશોર કેન્દ્રમાં હશે, ભાજપ તેમનો ફાયદો ઉઠાવવા માંગે છે. બિહારમાં અનેક જાતિ સમીકરણો છે પરંતુ આ વખતે મોટો મુદ્દો નોકરીઓ અને સ્થળાંતરનો હશે, આ મુદ્દો ઝડપથી યુવાનોમાં ચર્ચાનો વિષય બની રહ્યો છે. જો આ મુદ્દો ચરમસીમાએ પહોંચે તો પ્રશાંત કિશોર પણ કિંગમેકર બની શકે છે, આવી સ્થિતિમાં તેઓ ત્રિશંકુ વિધાનસભા બનાવી શકે છે, તેથી તેમને અવગણી શકાય નહીં.
