નાડી શોધનને પ્રાણાયામનો રાજા કહેવામાં આવ્યો છે. આમ કરવાથી શરીરની બધી ચેતાઓ શુદ્ધ થાય છે. નાડી શોધન પ્રાણાયામ કરવાથી તમે શારીરિક અને માનસિક રીતે સ્વસ્થ બનો છો. આ પ્રાણાયામ શરીરને રોગમુક્ત બનાવે છે. મનને શાંત રાખવામાં પણ તે ખૂબ ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. આ સાથે, પ્રાણાયામ કરવાથી રોગપ્રતિકારક શક્તિ પણ વધે છે. આ તમને ઘણી બીમારીઓથી બચાવે છે.
તેને ‘અનુલોમ-વિલોમ’નું બીજું સ્વરૂપ પણ કહેવામાં આવે છે. આજે અમે તમને નાડી શોધન પ્રાણાયામ કરવાના ફાયદાઓ વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ. અમે તમને આ પ્રાણાયામ કેવી રીતે કરવો તે પણ જણાવીશું. અમને વિગતવાર જણાવો-
માનસિક શાંતિ મેળવો
આ પ્રાણાયામ કરવાથી મગજમાં ઓક્સિજનનો પુરવઠો સુધરે છે. આનાથી તણાવ ઓછો થાય છે. તે ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની ક્ષમતામાં પણ સુધારો કરે છે, જેનાથી અભ્યાસ અથવા કામ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાનું સરળ બને છે. જો તમને લાગે કે તણાવ તમારા પર હાવી થઈ રહ્યો છે તો તમારે આ પ્રાણાયામ કરવો જ જોઈએ.
રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારો
આ પ્રાણાયામના નિયમિત અભ્યાસથી શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધે છે. આ શરદી અને ખાંસી જેવા સામાન્ય રોગોથી બચાવે છે.
રક્ત પરિભ્રમણ સુધરે છે
આ પ્રાણાયામ કરવાથી શરીરમાં રક્ત પરિભ્રમણ સુધરે છે. તે હાઈ બ્લડ પ્રેશરની સમસ્યાને નિયંત્રિત કરવામાં પણ મદદરૂપ છે. આમ કરવાથી તમારું હૃદય પણ સ્વસ્થ રહે છે.
શ્વસનતંત્રને મજબૂત બનાવે છે
નાડી શોધન પ્રાણાયામ આપણા ફેફસાંની કાર્યક્ષમતામાં વધારો કરે છે. આ શ્વસનતંત્રને મજબૂત બનાવે છે. આ ઉપરાંત, તે અસ્થમા, સાઇનસ અને એલર્જી જેવી શ્વસન સમસ્યાઓમાં રાહત આપે છે. જો તમે દરરોજ આનો અભ્યાસ કરો છો, તો ફેફસામાં ઓક્સિજનનું પ્રમાણ વધે છે.
તણાવ અને હતાશામાંથી રાહત
જો તમે તણાવ કે હતાશાની સમસ્યાથી પીડાઈ રહ્યા છો, તો તમારે નાડી શોધન પ્રાણાયામ કરવો જ જોઈએ. તે મનને શાંત કરવામાં મદદરૂપ થાય છે. આનાથી સકારાત્મક ઉર્જા ઉત્પન્ન થાય છે.
ઉર્જા સ્તર
નાડી શોધન પ્રાણાયામ આપણા શરીરને ઉર્જાવાન રાખવામાં મદદ કરે છે. તે થાક દૂર કરે છે. તે દિવસભરના કામ માટે શરીરને ઉર્જાવાન રાખે છે અને આળસ ઘટાડે છે.
આ પ્રાણાયામ કેવી રીતે કરવો
સુખાસન અથવા પદ્માસનમાં બેસો અને કરોડરજ્જુ સીધી રાખો. જમણા નસકોરાને અંગૂઠાથી બંધ કરો અને ડાબા નસકોરાથી ઊંડો શ્વાસ લો. પછી ડાબી નસકોરી બંધ કરો અને જમણી નસકોરીથી શ્વાસ બહાર કાઢો. આ પ્રક્રિયાને ઓછામાં ઓછા 5-10 મિનિટ સુધી પુનરાવર્તન કરો.
