ભારતીય અવકાશ એજન્સી ISRO એ પીઢ ઉદ્યોગપતિ એલોન મસ્કની કંપની SpaceX સાથે હાથ મિલાવ્યા છે. મસ્કની કંપની સ્પેસએક્સ, જે અમેરિકાના નવા ચૂંટાયેલા રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના નજીકના મિત્ર છે, આવતા સપ્તાહની શરૂઆતમાં ભારતના સૌથી આધુનિક સંચાર ઉપગ્રહ GSAT-20 (GSAT N-2)ને ફાલ્કન 9 રોકેટ સાથે અવકાશમાં છોડશે.
આ ડીલ પાછળનું કારણ છે
ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ISRO) અને SpaceX વચ્ચે ઘણા સોદા પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા છે. GSAT-N2 અમેરિકાના કેપ કેનાવેરલથી લોન્ચ કરવામાં આવશે. આ 4700 કિલોગ્રામનો ઉપગ્રહ ભારતીય રોકેટ માટે ખૂબ જ ભારે હતો, તેથી તેને વિદેશી વ્યાપારી પ્રક્ષેપણ માટે મોકલવામાં આવ્યો હતો. ભારતનું પોતાનું રોકેટ ‘ધ બાહુબલી’ અથવા લોન્ચ વ્હીકલ માર્ક-3 અંતરિક્ષ ભ્રમણકક્ષામાં મહત્તમ 4000 થી 4100 કિલો વજન વહન કરી શકે છે.
ભારત અત્યાર સુધી તેના ભારે ઉપગ્રહોને પ્રક્ષેપિત કરવા માટે એરિયનસ્પેસ પર નિર્ભર હતું, પરંતુ હાલમાં તેની પાસે કોઈ ઓપરેશનલ રોકેટ નથી અને ભારત પાસે સ્પેસએક્સ સાથે જવાનો એકમાત્ર ભરોસાપાત્ર વિકલ્પ હતો. ચીનના રોકેટ ભારત માટે અયોગ્ય છે અને યુક્રેનમાં સંઘર્ષને કારણે રશિયા તેના રોકેટ કોમર્શિયલ લોન્ચિંગ માટે ઓફર કરી શક્યું નથી.
GSAT-N2 શા માટે ખાસ છે?
ઈસરોએ 4700 કિગ્રા વજન ધરાવતું GSAT-N2 બનાવ્યું છે, અને તેની મિશન લાઈફ 14 વર્ષ છે. આ એક સંપૂર્ણ વ્યાપારી લોન્ચ છે, જેનું સંચાલન NSIL દ્વારા કરવામાં આવી રહ્યું છે. ઉપગ્રહ 32 યુઝર બીમથી સજ્જ છે, જેમાં ઉત્તર પૂર્વીય ક્ષેત્ર પર આઠ સાંકડી સ્પોટ બીમ અને બાકીના ભારતમાં 24 પહોળા સ્પોટ બીમનો સમાવેશ થાય છે.
