સુપ્રીમ કોર્ટે સોમવારે દિલ્હી-એનસીઆર વિસ્તારોમાં કમિશન ફોર એર ક્વોલિટી મેનેજમેન્ટ (CAQM) ને શાળાઓ અને કોલેજો ફરીથી ખોલવા અંગે વિચારણા કરવા જણાવ્યું હતું જેથી શારીરિક વર્ગો ફરી શરૂ કરી શકાય. પ્રદૂષણને કારણે શાળાઓ બંધ હોવાથી, ઘણા વિદ્યાર્થીઓને મધ્યાહન ભોજન અને ઓનલાઈન વર્ગોમાં હાજરી આપવા માટે ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનો અભાવ છે. તે જ સમયે, કોર્ટે ગ્રુપ-4 ના નિયંત્રણો હળવા કરવાનો પણ ઇનકાર કર્યો હતો.
જસ્ટિસ અભય એસ ઓકા અને ઑગસ્ટિન જ્યોર્જ મસીહની બેન્ચે કહ્યું કે મોટી સંખ્યામાં એવા બાળકો છે જેમના ઘરમાં પ્યુરિફાયર નથી. તેથી ઘરે રહેતા બાળકો અને શાળાએ જતા બાળકો વચ્ચે કોઈ તફાવત હોઈ શકે નહીં.
ત્યાં સુધી છૂટછાટ આપી શકાય નહીં
સુપ્રીમ કોર્ટે સોમવારે તેની સુનાવણી દરમિયાન GRAP-4 ના પ્રતિબંધોને હળવા કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે જ્યાં સુધી કોર્ટ પોતે સંતુષ્ટ ન થાય કે હવાની ગુણવત્તા (AQI) ઘટી રહી છે ત્યાં સુધી નિયંત્રણો હળવા કરી શકાય નહીં. કોર્ટ GRAP-3 અથવા GRAP-2 થી નીચેના પ્રતિબંધોનો આદેશ આપશે નહીં.
આ સૂચનાઓ રાજ્ય સરકારોને આપવામાં આવી હતી
ગ્રેપ-4ના કારણે મજૂરો અને રોજીરોટી મજૂરોને અસર થઈ છે. ખંડપીઠે રાજ્ય સરકારોને નિર્દેશ આપ્યો છે કે જ્યાં પણ બાંધકામ પર પ્રતિબંધ છે ત્યાં શ્રમ ઉપકર તરીકે એકત્ર કરાયેલા નાણાંનો ઉપયોગ તેમના ખર્ચ માટે કરે. પ્રતિબંધો મુજબ, દિલ્હીમાં ટ્રકોના પ્રવેશ પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે, ફક્ત આવશ્યક ચીજવસ્તુઓ વહન કરનારાઓને જ પ્રવેશની મંજૂરી આપવામાં આવી રહી છે.
AQI સુધર્યો
જો કે છેલ્લા કેટલાક દિવસોથી દિલ્હી-એનસીઆરમાં પ્રદૂષણથી રાહત મળી છે. સોમવારે સવારે, AQI જોખમી સ્તરથી ઘટીને બિનઆરોગ્યપ્રદ સ્તરે પહોંચી ગયો. સેન્ટ્રલ પોલ્યુશન કંટ્રોલ બોર્ડ (CPCB)ના ડેટા અનુસાર, દિલ્હીમાં એકંદર AQI સવારે 8 વાગ્યા સુધી 281 નોંધાયું હતું કારણ કે સવારે શહેરના કેટલાક ભાગોમાં ધુમ્મસનું પાતળું પડ છવાયું હતું. ગયા અઠવાડિયે, રાષ્ટ્રીય રાજધાનીમાં હવા ગુણવત્તા સૂચકાંક 4-5 દિવસ માટે ‘ગંભીર પ્લસ’ શ્રેણીમાં રહ્યો હતો.
18 નવેમ્બરે સુપ્રીમ કોર્ટે ઠપકો આપ્યો હતો
દિલ્હી-એનસીઆરમાં વાયુ પ્રદૂષણ ખતરનાક સ્તરે પહોંચ્યા પછી, સુપ્રીમ કોર્ટે રાજ્ય સરકારોને ગ્રુપ 4 ની જોગવાઈઓને સખત રીતે લાગુ કરવા માટે નિર્દેશ આપ્યો હતો. સુપ્રીમ કોર્ટે તમામ એનસીઆર રાજ્યોને ગ્રુપ-4 હેઠળ જરૂરી મોનિટરિંગ કામગીરી માટે તાત્કાલિક ટીમો બનાવવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. આ સાથે કોર્ટે 12મા ધોરણ સુધી શાળાઓ બંધ રાખવાનું કહ્યું છે.
દ્રાક્ષનો અમલ 2017માં કરવામાં આવ્યો હતો
ગ્રેડેડ રિસ્પોન્સ એક્શન પ્લાન (GRAP) સૌપ્રથમ 2017 માં લાગુ કરવામાં આવ્યો હતો, જે પરિસ્થિતિની ગંભીરતા અનુસાર રાજધાની અને તેની આસપાસના વિસ્તારોમાં હવા પ્રદૂષણ વિરોધી પગલાંનો સમૂહ છે.