વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ‘મન કી બાત’માં દેશવાસીઓને ડિજિટલ ધરપકડ સામે ચેતવણી આપી હતી. સાયબર ક્રાઈમ ડેટા દર્શાવે છે કે આ વર્ષના પ્રથમ ક્વાર્ટરમાં ઘણા ભારતીયોએ ડિજિટલ ધરપકડનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. આ છેતરપિંડીમાં 120.30 કરોડ રૂપિયાનું નુકસાન થયું છે. ગૃહ મંત્રાલય ભારતીય સાયબર ક્રાઈમ કોઓર્ડિનેશન સેન્ટર (I4C) દ્વારા કેન્દ્રીય સ્તરે સાયબર ક્રાઈમ પર નજર રાખે છે. આ મુજબ, તાજેતરના સમયમાં ડિજિટલ ધરપકડ એ ડિજિટલ ફ્રોડની લોકપ્રિય પદ્ધતિ બની ગઈ છે. આને અંજામ આપનારા મોટા ભાગના છેતરપિંડી કરનારાઓ નજીકના ત્રણ દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયાઈ દેશો (મ્યાનમાર, લાઓસ અને કંબોડિયા)ના હતા.
ભારતીય સાયબર ક્રાઈમ કોઓર્ડિનેશન સેન્ટરે આ વર્ષે જાન્યુઆરીથી એપ્રિલ સુધીના ડિજિટલ ધરપકડના કેસોનું વિશ્લેષણ કર્યું હતું. તેમાં જાણવા મળ્યું છે કે આ સમયગાળા દરમિયાન નોંધાયેલ 46% સાયબર છેતરપિંડી ઉપરોક્ત ત્રણ દેશોમાંથી કરવામાં આવી હતી. તેના પીડિતોને અત્યાર સુધીમાં કુલ 1,776 કરોડ રૂપિયાનું નુકસાન થયું છે. “પીડિતોએ ટ્રેડિંગ કૌભાંડોમાં રૂ. 1,420.48 કરોડ, રોકાણ કૌભાંડમાં રૂ. 222.58 કરોડ અને રોમાન્સ/ડેટિંગ કૌભાંડોમાં રૂ. 13.23 કરોડ ગુમાવ્યા હતા,” અહેવાલમાં I4Cના સીઇઓ રાજેશ કુમારને ટાંકવામાં આવ્યો હતો.
ડિજિટલ ધરપકડ શું છે અને છેતરપિંડી કેવી રીતે થાય છે?
વાસ્તવમાં, ઈન્ટરનેટના ઝડપથી વધી રહેલા ઉપયોગ વચ્ચે, ડિજિટલ ધરપકડ એ છેતરવાનું એક મોટું માધ્યમ બની રહ્યું છે. આમાં એક વ્યક્તિને ઓનલાઈન માધ્યમથી ધમકી આપવામાં આવે છે કે તેને સરકારી એજન્સી દ્વારા ધરપકડ કરવામાં આવી છે અને તેણે દંડ ભરવો પડશે. આવા કિસ્સાઓમાં ઘણા લોકો ડરી જાય છે અને શિકાર બને છે. આવા ફેક કોલની ફરિયાદો વધી રહી છે. ખોટા નિવેદનોના આધારે લોકોને વિવિધ રીતે ડરાવવામાં આવે છે અને પછી તે કથિત સમસ્યામાંથી બચાવવાના બદલામાં મોટી રકમની માંગ કરવામાં આવે છે. ઘણી વખત આવી પરિસ્થિતિઓમાં લોકો પોતાનું અક્કલ ગુમાવી બેસે છે અને આર્થિક નુકસાન સહન કરવું પડે છે.
પીએમ મોદીએ ડિજિટલ ધરપકડથી બચવાનો મંત્ર આપ્યો
ડિજિટલ અરેસ્ટના વધી રહેલા મામલા પર ચિંતા વ્યક્ત કરતા પીએમ મોદીએ તેનાથી બચવા માટે કેટલાક સૂચનો આપ્યા હતા. તેમણે દેશવાસીઓ સાથે ‘થોભો, વિચારો અને પગલાં લો’નો મંત્ર શેર કર્યો અને આ અંગે વધુમાં વધુ જાગૃતિ ફેલાવવા હાકલ કરી. ડિજિટલ ધરપકડ સંબંધિત છેતરપિંડી કરનાર અને પીડિતા વચ્ચેની વાતચીતનો વીડિયો પણ શેર કરવામાં આવ્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે કોઈ એજન્સી ન તો ધમકી આપે છે, ન તો વીડિયો કોલ પર પૂછપરછ કરે છે, ન પૈસાની માંગણી કરે છે. તેણે સમજાવ્યું કે આવી ફ્રોડ ગેંગ કેવી રીતે કામ કરે છે અને તેઓ કેવી રીતે ખતરનાક રમતો રમે છે. તેના પીડિતોમાં તમામ વર્ગ અને વયના લોકોનો સમાવેશ થાય છે અને ડરના કારણે તેઓ પોતાની મહેનતથી કમાયેલા લાખો રૂપિયા ગુમાવે છે.
આ પણ વાંચો – iPhone SE 4ના લોન્ચ પહેલા કિંમત અને તમામ ફીચર્સ જાહેર, જુઓ તમારા બજેટમાં છે કે નહીં?
