મુંબઈમાં ઘણા લોકો ટેલિસ્કોપ દ્વારા ચંદ્ર, સૂર્ય અને તારાઓને નજીકથી જોવા ઈચ્છે છે. પરંતુ આ માટે જરૂરી ટેલિસ્કોપ એટલા મોંઘા છે કે સામાન્ય લોકો તેને ખરીદી શકતા નથી. આ ઈચ્છા મુંબઈના એક યુવકે સાકાર કરી છે. તેણે પોતાનું ટેલિસ્કોપ બનાવીને આ ઈચ્છા પૂરી કરી.
નાનપણથી જ ટેલિસ્કોપમાં રસ હતો
આ આશાસ્પદ યુવાનનું નામ પ્રથમેશ સુર્વે છે. નાનપણથી જ તેને ટેલિસ્કોપ દ્વારા ચંદ્ર અને તારાઓનું નજીકથી નિરીક્ષણ અને અભ્યાસ કરવાનો શોખ હતો. પરંતુ ટેલિસ્કોપની કિંમત વધુ હોવાને કારણે તેને ખરીદવું તેના માટે સરળ નહોતું. આવી સ્થિતિમાં પ્રથમેશે જાતે જ ટેલિસ્કોપ બનાવવાનું નક્કી કર્યું. તેણે ટેલિસ્કોપના નિર્માણ વિશે માહિતી એકઠી કરી અને તેના માટે જરૂરી તમામ સામગ્રી એકઠી કરી.
એક વર્ષની મહેનત પછી સફળતા મળી
સામગ્રી ભેગી કર્યા પછી, પ્રથમેશે એક વર્ષ સુધી સખત મહેનત કરી અને અંતે એક નાનું ટેલિસ્કોપ બનાવવામાં સફળ થયો. આ સફળતાથી પ્રેરાઈને તેણે એક મોટું ટેલિસ્કોપ પણ તૈયાર કર્યું. ટેલિસ્કોપ બનાવવામાં સૌથી મહત્વની બાબત તેના લેન્સનું યોગ્ય સંતુલન છે. પ્રથમેશે તેની જરૂરિયાત મુજબ ખાસ તૈયાર કરેલા લેન્સ મેળવ્યા. આ સાથે, ટેલિસ્કોપ બનાવતી વખતે, PVC પાઇપમાં યોગ્ય અંતરને ધ્યાનમાં રાખવું પણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે, જેને ‘ફોકલ લેન્થ’ કહેવામાં આવે છે. આ અંતર અને ગણતરી એકદમ સચોટ હોવી જોઈતી હતી અને તેમાં પણ પ્રથમેશ સફળ થયો.
લેન્સ અને ટેલિસ્કોપનું મહત્વ
ટેલિસ્કોપના નિર્માણમાં સૌથી મહત્વપૂર્ણ ભાગ તેના લેન્સ છે. પ્રથમેશે પહેલા લેન્સ તૈયાર કરાવ્યા, પછી પીવીસી પાઈપોમાંથી આખી ટેલિસ્કોપ બોડી તૈયાર કરી. વધુમાં, પીવીસી પાઇપની અંદર ડબલ લેન્સનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો, જે ડબલ ટેપ સાથે યોગ્ય રીતે જોડાયેલા હતા. જો આમાં થોડી પણ ભૂલ હોય તો ચંદ્ર અને તારાઓ બરાબર દેખાતા નથી. આ બધી બાબતોને ધ્યાનમાં રાખીને પ્રથમેશે એક ઉત્તમ ટેલિસ્કોપ બનાવ્યું.
ઓછા બજેટમાં મોટી સિદ્ધિ
પ્રથમેશના આ ટેલિસ્કોપને બનાવવાનો કુલ ખર્ચ સાડા ત્રણ હજાર રૂપિયા હતો જે બજારમાં ઉપલબ્ધ ટેલિસ્કોપની કિંમત 20 હજાર રૂપિયાથી વધુ છે, પરંતુ પ્રથમેશે આ ટેલિસ્કોપ માત્ર 3500 રૂપિયામાં તૈયાર કર્યું હતું. આ ટેલિસ્કોપ ન માત્ર તેની ઈચ્છાઓ પૂરી કરે છે પરંતુ અન્ય લોકો માટે પ્રેરણાનો સ્ત્રોત પણ છે.
