સામાન્ય માછીમારો હંમેશા જાણતા નથી કે તેઓ જે માછલી પકડે છે તે કેટલી અલગ છે અને તે વૈજ્ઞાનિકો માટે કેટલી ખાસ છે. કંબોડિયામાં 2020 માં એક વિચિત્ર કિસ્સો પ્રકાશમાં આવ્યો જ્યારે કેટલાક માછીમારોએ એક પ્રકારની માછલી પકડી અને તેની તસવીરો સોશિયલ મીડિયા પર પોસ્ટ કરી. વૈજ્ઞાનિકોએ માની લીધું હતું કે આ પ્રકારની માછલી વિશ્વમાંથી લુપ્ત થઈ ગઈ છે. તસવીર જોયા બાદ વૈજ્ઞાનિકોને પણ લાગ્યું કે આ માછલીઓ વિશે જે કહેવામાં આવી રહ્યું છે તે એ છે કે આ એ જ મેકોંગ ભૂત માછલી છે જેને 2005માં લુપ્ત જાહેર કરવામાં આવી હતી.
આ રહસ્યમય માછલીની આ કહાની એકદમ વિચિત્ર છે. વિજ્ઞાનીઓ ફોટોગ્રાફ્સ મેળવીને તેનું પરીક્ષણ કરી શક્યા ત્યાં સુધીમાં માછલીઓ વેચાઈ અને ખાઈ ચૂકી હતી અને વૈજ્ઞાનિકો પાસે માત્ર ફોટોગ્રાફ્સ જ બચ્યા હતા. આ તસ્વીરોમાં જોવા મળેલી માછલીના મોં પરથી સ્પષ્ટ થતું હતું કે આ એ જ માછલી હતી.
ત્રણ વર્ષ પછી આશા જાગી
જેબ હોગન, યુએસ સરકાર દ્વારા ભંડોળ પૂરું પાડવામાં આવેલ વંડર્સ ઓફ ધ મેકોંગ પ્રોજેક્ટના વડા અને નેવાડા યુનિવર્સિટી, રેનોના સંશોધન જીવવિજ્ઞાની, સંતુષ્ટ ન હતા. તે ઘટનાના ત્રણ વર્ષ પછી, કંબોડિયન માછીમાર મેકોંગ નદીમાંથી બે માછલીઓ પકડે છે. તેઓનું વજન લગભગ 5 અને 6 કિલો હતું અને તેઓ 2 થી 3 ફૂટ લાંબા હતા. અને આ વખતે સંશોધકોને આ માછલીઓ ખરીદવામાં અને તેનું પરીક્ષણ કરવામાં સફળતા મળી હતી.
માછીમારોની સક્રિયતાએ કામ કર્યું
હોગન કહે છે કે આ માછીમારોએ આ પ્રકારની માછલી આ પહેલા ક્યારેય જોઈ ન હતી. પરંતુ તેઓ ચોક્કસપણે સમજી ગયા કે આ એક અસામાન્ય માછલી છે. તેમને લાગ્યું કે વૈજ્ઞાનિકોનો સંપર્ક કરવો વ્યર્થ નહીં જાય. આ તપાસ સાથે જોડાયેલ વ્યક્તિ, જેણે તસવીરો જોઈ તે સમજી ગયો કે આ એ જ માછલી છે.
મેકોંગ નદીના પડકારો
આ અભ્યાસ તાજેતરમાં જૈવિક સંરક્ષણ જર્નલમાં પ્રકાશિત થયો છે. મેકોંગ નદી દક્ષિણ એશિયાના ઘણા દેશોમાંથી પસાર થાય છે અને જૈવવિવિધતાની દ્રષ્ટિએ ખૂબ જ સમૃદ્ધ નદી છે. પરંતુ તેને હાઇડ્રોપાવર ડેવલપમેન્ટ, વધુ પડતી માછીમારી અને વસવાટના અધોગતિની સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડે છે. આ કારણે જ વૈજ્ઞાનિકો મેકોંગ ઘોસ્ટ વિશે ખૂબ ચિંતિત હતા. કે આટલા લાંબા સમય સુધી આ માછલી દેખાતી પણ ન હતી.
ઘણા રહસ્યો બાકી છે
આ અભ્યાસના મુખ્ય લેખક અને કંબોડિયામાં સ્વે રીએંગ યુનિવર્સિટીના બ્યુનિથ ચાન પણ સમાન મંતવ્યો ધરાવે છે. તેમણે કહ્યું કે આ વિશાળ સૅલ્મોન કાર્પ આશાનું કારણ છે અને સમગ્ર મેકોંગ ઇકોસિસ્ટમ માટે આશાનું કારણ પણ છે. સંશોધકો હજુ સુધી જાણતા નથી કે આમાંની કેટલી માછલીઓ છે અને તેઓ ક્યાં રહે છે. 2020 થી 2023 દરમિયાન આવી ત્રણ માછલીઓ જોવા મળી છે.
આ પણ વાંચો – 2050 સુધીમાં ધરતી પરથી ગાયબ થઈ જશે આ પ્રાણીઓ, જાણ્યા પછી તમને વિશ્વાસ નહીં થાય!
