એક દિવસ પહેલા આસિયાન-ભારત વાર્ષિક સંમેલનમાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ દક્ષિણ પૂર્વ એશિયાઈ ક્ષેત્રના દેશોની ભૌગોલિક સાર્વભૌમત્વનું સમર્થન કરીને ચીન તરફ ઈશારો કર્યો હતો. શુક્રવારે ઈસ્ટ એશિયા કોન્ફરન્સમાં પીએમ મોદીએ ઈન્ડિયન પેસિફિક ક્ષેત્ર અને દક્ષિણ ચીન સાગરને લઈને તે બધી વાતો કહી, જે ચીનને નારાજ કરી શકે છે જે આ ક્ષેત્રમાં આક્રમક વલણ અપનાવી રહ્યું છે.
સમગ્ર ઈન્ડો-પેસિફિક ક્ષેત્રને કાયદેસર બનાવતી વખતે મોદીએ માંગ કરી હતી કે અહીંની દરિયાઈ પ્રવૃત્તિઓ સંબંધિત યુએન કાયદા (UNCLOSE) દ્વારા નક્કી થવી જોઈએ અને દક્ષિણ ચીન સમુદ્રના સંદર્ભમાં એક નક્કર અને અસરકારક આચારસંહિતા બનાવવાની પણ વાત કરી હતી. આસિયાનના તમામ દસ સભ્ય દેશો પણ આની માંગ કરી રહ્યા છે.
આ યુદ્ધનો યુગ નથીઃ પીએમ મોદી
આસિયાન નેતાઓએ એક દિવસ પહેલા ચીનના વડાપ્રધાન લી ઝિયાંગ સાથેની તેમની બેઠકમાં આ મુદ્દાઓને જોરદાર રીતે ઉઠાવ્યા હતા. આ સાથે, ભારતીય વડા પ્રધાને વિશ્વના અન્ય ક્ષેત્રોમાં ચાલી રહેલા તણાવના સંદર્ભમાં કહ્યું, ‘વિશ્વના વિવિધ પ્રદેશોમાં ચાલી રહેલા સંઘર્ષની સૌથી વધુ નકારાત્મક અસર ગ્લોબલ સાઉથના દેશો પર પડી છે. દરેક વ્યક્તિ ઈચ્છે છે કે યુરેશિયા હોય કે પશ્ચિમ એશિયા, શક્ય તેટલી વહેલી તકે શાંતિ અને સ્થિરતા પુનઃસ્થાપિત થવી જોઈએ.
તેણે કહ્યું, ‘હું બુદ્ધની ભૂમિમાંથી આવ્યો છું અને મેં વારંવાર કહ્યું છે કે આ યુદ્ધનો યુગ નથી. સમસ્યાઓનો ઉકેલ યુદ્ધના મેદાનમાંથી ન આવી શકે. સાર્વભૌમત્વ, પ્રાદેશિક અખંડિતતા અને આંતરરાષ્ટ્રીય કાયદાઓનું સન્માન કરવું જરૂરી છે. માનવતાવાદી અભિગમ રાખીને સંવાદ અને મુત્સદ્દીગીરીને પ્રાધાન્ય આપવું પડશે. વિશ્વબંધુની જવાબદારી નિભાવીને ભારત આ દિશામાં દરેક સંભવ યોગદાન આપતું રહેશે.
ભારતે આસિયાનના વિઝનને સમર્થન આપ્યું હતું
આતંકવાદને વૈશ્વિક શાંતિ અને સુરક્ષા માટે ગંભીર પડકાર ગણાવતા મોદીએ માનવતામાં વિશ્વાસ રાખતી શક્તિઓને એક થઈને કામ કરવા હાકલ કરી હતી. છેલ્લા બે દિવસથી લાઓસની રાજધાની વિએન્ટિયાનમાં અને પછી પૂર્વ એશિયા સમિટમાં આસિયાન નેતાઓ સાથે મ્યાનમારની સ્થિતિ પર ચર્ચા થઈ છે. ભારતે આ મુદ્દે આસિયાનની સ્થિતિનું સમર્થન કર્યું છે.
પીએમ મોદીએ કહ્યું કે અમે મ્યાનમારની સ્થિતિ પર આસિયાન પરિપ્રેક્ષ્યનું સમર્થન કરીએ છીએ. અમે પાંચ મુદ્દાની સર્વસંમતિને પણ સમર્થન આપીએ છીએ (મ્યાનમારમાં અશાંતિનો અંત લાવવાનો પ્રસ્તાવ). તેમણે એ પણ સ્પષ્ટ કર્યું કે ભારત મ્યાનમારને માનવતાવાદી સહાય જાળવી રાખવાના પક્ષમાં છે અને લોકશાહીની પુનઃસ્થાપના માટે પણ યોગ્ય પગલાં લેવા જોઈએ.
પીએમ મોદી ભારત પરત ફર્યા
પીએમ મોદી બપોરે લાઓસથી નવી દિલ્હી જવા રવાના થયા હતા. છેલ્લા બે દિવસમાં તેમણે આસિયાન-ઈન્ડિયા સમિટ અને ઈસ્ટ એશિયા સમિટમાં ભાગ લીધો હતો જ્યાં દક્ષિણ ચીન સાગરનો મુદ્દો અનેક સ્તરે ઉઠાવવામાં આવ્યો હતો. વિદેશ મંત્રાલયના સૂત્રોએ જણાવ્યું કે, આ 19મી પૂર્વ એશિયા કોન્ફરન્સમાં બોલવા માટે પીએમ મોદીને પ્રથમ આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું હતું.
કારણ એ હતું કે કોન્ફરન્સમાં ભાગ લેનારા તમામ નેતાઓમાંથી પીએમ મોદીએ આ વાર્ષિક સંમેલનમાં સૌથી વધુ (નવ વખત) ભાગ લીધો છે. તે આસિયાન બાબતોમાં ભારતની વધતી ભૂમિકાને પણ સમજાવે છે. તેમણે કોન્ફરન્સમાં સામેલ તમામ નેતાઓને નાલંદા યુનિવર્સિટીમાં યોજાનારી ઉચ્ચ શિક્ષણ પરિષદમાં હાજરી આપવા આમંત્રણ આપ્યું હતું.
આ પણ વાંચો – ઈરાનને ઈઝરાયેલ સામે મળ્યું રશિયાનું સમર્થન , શું પુતિન યુદ્ધમાં સીધા પ્રવેશના મૂડમાં છે?
