યુક્રેનનો સંઘર્ષ યુદ્ધના મેદાનમાં ઉકેલી શકાતો નથી તેવું ભારપૂર્વક જણાવતા વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરે મંગળવારે કહ્યું હતું કે રશિયા અને યુક્રેનને વાતચીત કરવી પડશે અને જો તેઓ સલાહ ઈચ્છે તો ભારત હંમેશા સલાહ આપવા તૈયાર છે. રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ નિવેદન જયશંકરે અહીં જર્મન વિદેશ મંત્રાલયની વાર્ષિક રાજદૂત પરિષદમાં પ્રશ્નોના જવાબ આપતાં આ ટિપ્પણી કરી હતી. એક દિવસ અગાઉ, તેમણે સાઉદી અરેબિયાની રાજધાનીમાં ભારત-ગલ્ફ કોઓપરેશન કાઉન્સિલ (GCC) ના વિદેશ પ્રધાનોની બેઠકની બાજુમાં રશિયન વિદેશ પ્રધાન સેર્ગેઈ લવરોવ સાથે ‘અર્થપૂર્ણ વાતચીત’ કરી હતી.
જયશંકરે કહ્યું- બંને પક્ષોએ વાત કરવી પડશે
તેમણે કહ્યું, “અમને નથી લાગતું કે આ સંઘર્ષ યુદ્ધના મેદાનમાં ઉકેલાઈ જશે.” ક્યાંક ને ક્યાંક વાતચીત ચોક્કસ થશે. જ્યારે કોઈ વાટાઘાટો થશે ત્યારે મુખ્ય પક્ષો – રશિયા અને યુક્રેન – એ વાટાઘાટોમાં ભાગ લેવો પડશે.” વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની રશિયા અને યુક્રેનની મુલાકાતોને યાદ કરતાં તેમણે કહ્યું કે વડા પ્રધાને મોસ્કો અને કિવમાં કહ્યું છે કે આ યુદ્ધ એ યુગ નથી. “અમને નથી લાગતું કે તમે યુદ્ધના મેદાનમાં ઉકેલ મેળવી શકશો,” તેમણે કહ્યું.રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ નિવેદન અમે માનીએ છીએ કે તમારે વાત કરવી પડશે… જો તમને સલાહ જોઈતી હોય, તો અમે હંમેશા તે કરવા તૈયાર છીએ.
‘સંઘર્ષ એ મતભેદોને ઉકેલવાનો માર્ગ નથી’
જયશંકરે કહ્યું કે વિવિધ દેશો વચ્ચે મતભેદો છે પરંતુ સંઘર્ષ એ મતભેદોને ઉકેલવાનો માર્ગ નથી. તેમની વાતચીત દરમિયાન તેમણે કહ્યું કે ‘ક્વાડ’ એક સફળ પ્રયોગ છે. ભારત ‘ક્વાડ’નું સભ્ય છે. આ ભારત, અમેરિકા, જાપાન અને ઓસ્ટ્રેલિયાનું વ્યૂહાત્મક સુરક્ષા સંવાદ મંચ (જૂથ) છે. ચીન ‘ક્વાડ’ને તેના ઉદયને રોકવાના હેતુથી જોડાણ તરીકે જુએ છે. ચીન આ જૂથનું સખત ટીકાકાર છે.
જયશંકરે કહ્યું- અમે ક્વાડને પુનર્જીવિત કર્યું
જયશંકરે કહ્યું કે અલગ-અલગ છેડે આવેલા ભારત, અમેરિકા, જાપાન અને ઓસ્ટ્રેલિયાએ સાથે મળીને કામ કરવાનો નિર્ણય લીધો છે. “અને તે રીતે અમે ક્વાડને પુનર્જીવિત કર્યું,” તેણે કહ્યું. આ એક મુખ્ય રાજદ્વારી મંચ છે જેના માટે ભારત પ્રતિબદ્ધ છે.” તેમણે કહ્યું કે આ સંગઠનનો ભાર દરિયાઈ સુરક્ષા, HADR ઓપરેશન્સ, કનેક્ટિવિટી વગેરે પર સહયોગ પર છે.
જયશંકરે ચીન સાથેના વેપાર પર શું કહ્યું?
જયશંકરે એ પણ સંકેત આપ્યો કે ભારત ચીન સાથે વેપાર ચાલુ રાખશે. તેમણે કહ્યું, “ચીન સાથે વેપાર માટે અમારા દરવાજા બંધ નથી… તે વિશ્વની બીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા છે. તે એક મુખ્ય ઉત્પાદક છે. તેથી એવું કોઈ નથી કે જે કહી શકે કે હું ચીન સાથે વેપાર નહીં કરું. મને લાગે છે કે મુદ્દો એ છે કે તમે કયા ક્ષેત્રોમાં અને કઈ શરતો પર વેપાર કરો છો. તેથી, આનો કોઈ સરળ જવાબ હોઈ શકે નહીં કારણ કે તે ખૂબ જ જટિલ વિષય છે.
પુતિને મધ્યસ્થી માટે ભારતનું નામ લીધું હતું
રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિને ગુરુવારે ત્રણ દેશોની સાથે ભારતનું નામ લેતા કહ્યું કે તેઓ યુક્રેન સંઘર્ષને લઈને તેમના સંપર્કમાં છે અને તેઓ તેને ઉકેલવા માટે ખરેખર પ્રમાણિક પ્રયાસો કરી રહ્યા છે. “જો યુક્રેન વાટાઘાટોને આગળ વધારવા માટે તૈયાર છે, તો હું તે કરી શકું છું,” પુટિને વ્લાદિવોસ્ટોકમાં વડા પ્રધાનની ઐતિહાસિક મુલાકાતના બે અઠવાડિયા પછી કહ્યું હતું. મોદીએ તેમની યુક્રેનની મુલાકાત દરમિયાન રાષ્ટ્રપતિ વોલોદિમિર ઝેલેન્સકી સાથે મુલાકાત કરી હતી.
પીએમ મોદીએ રશિયા-યુક્રેન સાથે વાતચીત કરવાની પણ અપીલ કરી હતી
“અમે અમારા મિત્રો અને ભાગીદારોનું સન્માન કરીએ છીએ, જેમને હું માનું છું કે આ સંઘર્ષ સાથે સંબંધિત તમામ મુદ્દાઓને પ્રાથમિક રીતે ઉકેલવાનો પ્રયત્ન કરશે,” રશિયન સમાચાર એજન્સી તાસના જણાવ્યા અનુસાર પુતિને કહ્યું. Russia-Ukraine war statement હું આ મુદ્દે મારા સાથીઓ સાથે સતત સંપર્કમાં છું.” મોદી 23 ઓગસ્ટના રોજ યુક્રેનની મુલાકાતે ગયા હતા, જ્યાં તેમણે રાષ્ટ્રપતિ ઝેલેન્સકીને કહ્યું હતું કે યુક્રેન અને રશિયાએ કોઈ પણ સમય બગાડ્યા વિના સાથે બેસીને વર્તમાન યુદ્ધનો અંત લાવવો જોઈએ અને ભારત છે પ્રદેશમાં શાંતિ પુનઃસ્થાપિત કરવા માટે ‘સક્રિય ભૂમિકા’ ભજવવા માટે તૈયાર.
જયશંકરે બર્લિનમાં ભારતમાં થયેલા ફેરફારો વિશે જણાવ્યું
જયશંકરે વાતચીતમાં ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે ભારત છેલ્લા દાયકામાં ઘણું બદલાયું છે અને આજે તે લગભગ ચાર ટ્રિલિયન ડોલરની અર્થવ્યવસ્થા છે, જેમાં આગામી દાયકાઓમાં આઠ ટકા વૃદ્ધિની સંભાવના છે. “અમારો વેપાર હાલમાં $33 બિલિયન છે અને પરસ્પર રોકાણનું સ્તર ચોક્કસપણે વધુ સારું હોઈ શકે છે,” તેમણે કહ્યું. ભારતમાં પરિવર્તન અને સરળ વ્યાપાર વાતાવરણ પ્રેરણા તરીકે કામ કરશે.
જર્મની સાથે સહકાર વધારવા પર ભાર મૂક્યો
તેમણે કહ્યું, “હરિયાળી અને સ્વચ્છ ઉર્જા હોય, ટકાઉ શહેરીકરણ હોય કે નવી અને ઉભરતી તકનીકો હોય, અમારો સહયોગ વધુ સારી દુનિયાના નિર્માણમાં ફાળો આપે છે. Russia-Ukraine war statement જેમ જેમ આપણે AI, ઇલેક્ટ્રિક મોબિલિટી, ગ્રીન હાઇડ્રોજન, સ્પેસ અને સેમિકન્ડક્ટર્સના યુગમાં પ્રવેશ કરી રહ્યા છીએ, તેમ તેમ ભારત અને જર્મની વચ્ચેની તાજેતરની વાયુસેનાની કવાયતને આવકારતાં અમારા સહયોગનો કેસ વધુ મજબૂત બની રહ્યો છે. , ખાસ કરીને ભારતીય ખાનગી ક્ષેત્ર તેનું વિસ્તરણ કરી રહ્યું છે. આ માટે નિકાસ નિયંત્રણોને અપડેટ કરવાની પણ જરૂર પડશે.
આ પણ વાંચો – અવકાશમાં દિવસો કેવી રીતે પસાર થઈ રહ્યા છે? શું સુનિતા વિલિયમ્સ પ્રશ્નોના જવાબ આપશે?
