ઋષિ પંચમી વ્રત નિયમ અને આહાર
ઋષિ પંચમી વ્રત ખાવું અને ન ખાવું : હિન્દુ ધર્મમાં પરિણીત મહિલાઓ માટે ઋષિ પંચમીનું વ્રત ખૂબ જ મહત્વ ધરાવે છે. વિવાહિત મહિલાઓ દર વર્ષે સપ્તઋષિઓના આશીર્વાદ મેળવવા માટે વ્રત રાખે છે અને વિધિ પ્રમાણે પૂજા કરે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ઋષિ પંચમીનું વ્રત કરવાથી પરિણીત મહિલાઓને સંતાન પ્રાપ્તિના આશીર્વાદ મળે છે. આ સિવાય વિવાહિત જીવન ખુશીઓથી ભરેલું રહે છે. દર વર્ષે ભાદ્રપદ મહિનામાં શુક્લ પક્ષની પંચમી તિથિએ ઋષિ પંચમીનો તહેવાર ખૂબ જ ઉત્સાહ સાથે ઉજવવામાં આવે છે. આ વ્રત રાખનારી મહિલાઓએ વ્રત દરમિયાન કેટલીક બાબતોનું ધ્યાન રાખવું પડશે, જેથી તેમનું વ્રત તૂટી ન જાય.
ઋષિ પંચમી તિથિ
પંચાંગ અનુસાર, આ વર્ષે ભાદ્રપદ મહિનાની શુક્લ પક્ષની પંચમી તિથિ 7 સપ્ટેમ્બરે સાંજે 05.37 વાગ્યે શરૂ થશે અને 8 સપ્ટેમ્બરે સાંજે 07.58 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. તેથી, ઉદયતિથિ અનુસાર, ઋષિ પંચમીનું વ્રત 8 સપ્ટેમ્બરે જ રાખવામાં આવશે.
ઋષિ પંચમી પૂજન મુહૂર્ત
ઋષિ પંચમીના દિવસે પૂજાનો શુભ સમય 8 સપ્ટેમ્બરના રોજ સવારે 11:03 થી બપોરે 1:34 સુધીનો રહેશે. એવી માન્યતા છે કે ઋષિ પંચમીના દિવસે શુભ મુહૂર્તમાં સપ્તઋષિઓની પૂજા કરવી શુભ માનવામાં આવે છે. માટે સપ્તઋષિઓની પૂજા માત્ર શુભ સમયે કરો.
ઋષિ પંચમી પૂજા પદ્ધતિ
- ઋષિ પંચમીના દિવસે સવારે વહેલા ઊઠીને સ્નાન વગેરે કરવું.
- ઘર અને મંદિરને સારી રીતે સાફ કરો અને પૂજા સ્થાન પર એક ચોકી રાખો.
- પૂજાની તમામ સામગ્રી જેમ કે ધૂપ, દીપ, ફળ, ફૂલ, ઘી, પંચામૃત વગેરે એકત્રિત કરો.
- પોસ્ટ પર લાલ કે પીળું કપડું પાથરીને સપ્તર્ષિનું ચિત્ર સ્થાપિત કરો અને કલરમાં ગંગા જળ ભરીને રાખો.
- જો તમે ઇચ્છો તો, તમે તમારા ગુરુનો ફોટો પણ મૂકી શકો છો.
- કલશમાંથી જળ લઈને સપ્તઋષિઓને અર્પણ કરો અને અગરબત્તી કરો.
- હવે તેમને ફળ, ફૂલ અને નૈવેદ્ય વગેરે અર્પણ કરો.
- પૂજા દરમિયાન સપ્તઋષિઓને ફળ અને મીઠાઈઓ અર્પણ કરો.
- સપ્તર્ષિઓના મંત્રોનો જાપ કરો અને છેલ્લે તમારી ભૂલોની માફી માગો.
- સપ્તઋષિઓના મંત્રોનો જાપ કરો અને અંતે સપ્તઋષિઓના આશીર્વાદ લો.
- પૂજાના અંતે બધા લોકોમાં પ્રસાદ વહેંચો અને વડીલોના આશીર્વાદ લો.
- ઋષિ પંચમીના વ્રતમાં શું ખાવું? ઋષિ પંચમીના વ્રતમાં શું ખાવું
- તમે કેળા, સફરજન, દ્રાક્ષ વગેરે જેવા તમામ પ્રકારના ફળો ખાઈ શકો છો અને બટાકા, ગાજર, કઠોળ વગેરે જેવા બાફેલા
- અથવા બાફેલા શાકભાજી ખાઈ શકો છો. ઉપવાસ દરમિયાન દૂધ અને દહીંનું સેવન કરી શકાય છે અને બદામ, કાજુ,
- કિસમિસ વગેરે જેવા ડ્રાયફ્રૂટ્સ ખાઈ શકાય છે. તમે બિયાં સાથેનો લોટમાંથી બનાવેલો ખોરાક જેમ કે પુરી, પરાઠા વગેરે ખાઈ
- શકો છો અને દૂધ અથવા દહી સાથે વર્મીસેલી ખાઈ શકો છો. આ વસ્તુઓ ખાવાથી ઉપવાસ તૂટતો નથી.
ઋષિ પંચમીના વ્રતમાં શું ન ખાવું.
ચોખા, ઘઉં, મકાઈ વગેરે જેવા અનાજનું સેવન ન કરવું જોઈએ. કોઈપણ પ્રકારની કઠોળ ન ખાવી જોઈએ. માંસ, માછલી, ઈંડા વગેરેનું સેવન ન કરવું જોઈએ. ડુંગળી અને લસણનું સેવન ન કરવું જોઈએ. તળેલી વસ્તુઓ જેમ કે સમોસા, પકોડા વગેરે ન ખાવા જોઈએ. મીઠાઈઓ મર્યાદિત માત્રામાં ખાઈ શકાય છે. આ વસ્તુઓ ખાવાથી લોકોના ઉપવાસ તૂટી જાય છે અને ઉપવાસ પણ તૂટી જાય છે.
આ ઋષિઓની પૂજા કરો
ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર ઋષિ પંચમીના દિવસે સાત ઋષિ કશ્યપ, અત્રિ, ભારદ્વાજ, વશિષ્ઠ, ગૌતમ, જમદગ્નિ અને વિશ્વામિત્રની પૂજા કરવામાં આવે છે. આ સાત ઋષિઓને બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશના અંશ માનવામાં આવે છે. તેઓ વેદ અને ધાર્મિક ગ્રંથોના લેખક છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ વ્રત કરવાથી દરેક પ્રકારના પાપોમાંથી મુક્તિ મળે છે અને જીવનમાં સુખ-શાંતિ બની રહે છે.
આ પણ વાંચો – આવતી કાલની પાંચમ કેવી રહેશે તમારા માટે, આ રાશિના લોકો કમાશે ધોમ પૈસો
