ઇઝરાયેલે લેબનોનમાં કાર્યરત આતંકવાદી સંગઠન હિઝબુલ્લાહના આતંકવાદીઓને પેજર અને વોકી-ટોકી વિસ્ફોટ કરીને મારી નાખ્યા હતા. આ બંને હુમલામાં 50 થી વધુ લોકો માર્યા ગયા હતા, જ્યારે 3000 જેટલા ઘાયલ થયા હતા. આ હુમલો એવો હતો કે સમગ્ર લેબનોનમાં પેજર અને પછી વોકી-ટોકી પર એક સાથે વિસ્ફોટ થયા હતા. ઈઝરાયલની આ નવી યુદ્ધ રણનીતિએ આખી દુનિયાને ચોંકાવી દીધી છે. એટલું જ નહીં સાયબર અને ઈલેક્ટ્રોનિક યુદ્ધનો ભય પણ વધી રહ્યો છે. જ્યારે ભારતીય સેનાના વડા જનરલ ઉપેન્દ્ર દ્વિવેદીએ પોતે તેને ઈઝરાયેલનો માસ્ટર સ્ટ્રોક ગણાવ્યો હતો, ત્યારે તેમણે આવા યુદ્ધ સાથે સાવધાની રાખવાની જરૂરિયાત પર પણ ભાર મૂક્યો હતો.
ભારત સરકાર પણ આ અંગે સતર્ક છે. સરકારી સૂત્રોનું કહેવું છે કે ચીનમાંથી સીસીટીવી કેમેરાની ખરીદી પર પ્રતિબંધ લગાવવાથી હવે સ્માર્ટ મીટર, પાર્કિંગ સેન્સર, ડ્રોન પાર્ટ્સ તેમજ લેપટોપ અને કોમ્પ્યુટરની ખરીદી પર નિયંત્રણ કરી શકાશે. તે ચીનને બદલે અન્ય વિશ્વસનીય ભાગીદાર દેશો પાસેથી લઈ શકાય છે. આ સિવાય ભારતમાં તેમના મેન્યુફેક્ચરિંગ પર પણ ભાર મૂકવામાં આવશે. ચીનમાંથી આ ઉપકરણોની આયાત ઘણી વધારે છે. આવી સ્થિતિમાં સરકારને ચિંતા છે કે ચીન ગમે ત્યારે આ નિર્ભરતાનો ફાયદો ઉઠાવી શકે છે. ખાસ કરીને સરકાર એવા ઉપકરણોની આયાતને નિયંત્રિત કરવા માંગે છે જેમાં ચિપ્સનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
ઈઝરાયેલે હિઝબુલ્લાહના પેજરમાં વિસ્ફોટકો તે જ જગ્યાએ લગાવ્યા હતા જ્યાં ચિપ નાખવામાં આવી હતી. આમ, સપ્લાય ચેઇન વિશ્વસનીય રહે તેની ખાતરી કરવા અંગે વિશ્વભરમાં ચિંતા છે. પહેલેથી જ વાણિજ્ય મંત્રાલયે ડિસેમ્બર સુધી મોનિટરિંગનો આદેશ આપ્યો હતો. હવે ચીનમાંથી આયાત પર નજર રાખવા માટે કેટલાક વધુ ઓર્ડર પણ આવી શકે છે. સૂત્રોનું કહેવું છે કે સરકાર એવી સિસ્ટમ લાવવા જઈ રહી છે કે જેના દ્વારા ભારતમાં ઉપયોગ કરતા પહેલા સીસીટીવી કેમેરા સહિત તમામ ઈલેક્ટ્રોનિક વસ્તુઓને પ્રમાણિત કરવામાં આવે. એકવાર મંજૂર થયા પછી જ તેઓ સામાન્ય વેચાણ માટે આપવામાં આવશે.
પીએમ મોદીએ હાઇબ્રિડ વોરફેર પર પણ ચિંતા વ્યક્ત કરી છે
વાસ્તવમાં ભારતીય સેના આ અંગે પહેલાથી જ ચેતવણી આપી રહી છે. પીએમ નરેન્દ્ર મોદી પણ હાઇબ્રિડ યુદ્ધના જોખમ અંગે ચેતવણી આપતા રહ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં નવા પ્રકારના યુદ્ધોના યુગમાં સરકાર કોઈ જોખમ લેવા માંગતી નથી. તમને જણાવી દઈએ કે ચીનની કંપનીઓ ભારતમાં સ્માર્ટફોન વેચવામાં પણ ટોપ પર છે. Xiaomi, Realme, Oppo સહિત ઘણી ચીની કંપનીઓ છે, જેમના મોબાઈલ ભારતમાં મોટી માત્રામાં ઉપલબ્ધ છે.
