ભારતીય વિદેશ મંત્રી લગભગ નવ વર્ષ પછી પાકિસ્તાનની મુલાકાતે આવ્યાના સમાચારથી સરહદની બંને બાજુએ રાજકીય ગતિવિધિ વધી છે, પરંતુ ભારત અને પાકિસ્તાનના દ્વિપક્ષીય સંબંધો પર તેની કોઈ અસર થવાની શક્યતા નથી. વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરે શનિવારે પોતે સ્પષ્ટતા કરી હતી કે તેઓ શાંઘાઈ કોઓપરેશન ઓર્ગેનાઈઝેશન (SCO)ની બેઠકમાં ભાગ લેવા ઈસ્લામાબાદ જઈ રહ્યા છે અને ભારત-પાકિસ્તાન સંબંધો પર ચર્ચા કરવા નથી.
પીએમ મોદીને આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું હતું
એક દિવસ પહેલા, વિદેશ મંત્રાલય દ્વારા કહેવામાં આવ્યું છે કે જયશંકર SCO સભ્ય દેશોના સરકારોના વડાઓની બેઠકમાં ભાગ લેવા માટે 15-16ના રોજ પાકિસ્તાન જશે. SCIની અધ્યક્ષતા આ વર્ષે પાકિસ્તાન કરી રહી છે. પાકિસ્તાને ઓગસ્ટ 2024માં અન્ય તમામ 10 દેશોની સાથે ભારતીય પીએમ નરેન્દ્ર મોદીને પણ બેઠકમાં ભાગ લેવા આમંત્રણ આપ્યું હતું. ભારત સરકારે PMના સ્થાને વિદેશ મંત્રીને ત્યાં મોકલવાનો નિર્ણય કર્યો છે. બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધોની વર્તમાન સ્થિતિને જોતા જયશંકરની મુલાકાતને લઈને ભારે ઉત્સુકતા છે. ડિસેમ્બર 2015 પછી પહેલીવાર કોઈ ભારતીય વિદેશ મંત્રી પાકિસ્તાનની મુલાકાતે છે.
ભારત-પાકિસ્તાનના સંબંધો પર ચર્ચા કરવા જઈ રહ્યો નથી
શનિવારે એક સેમિનાર દરમિયાન જ્યારે જયશંકરને તેમની આગામી પાકિસ્તાન મુલાકાત વિશે પૂછવામાં આવ્યું તો તેમણે કહ્યું કે હું આ મહિનાના મધ્યમાં પાકિસ્તાન જઈ રહ્યો છું. આ મુલાકાત SCOના સંદર્ભમાં થશે. ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેના સંબંધોની સ્થિતિને ધ્યાનમાં લેતા, આમાં મીડિયાનો ઘણો રસ હશે અને અમને લાગે છે કે અમે તેનો સામનો કરીશું, પરંતુ હું કહેવા માંગુ છું કે ત્યાં એક બહુરાષ્ટ્રીય સંસ્થાની બેઠક છે. હું ત્યાં ભારત અને પાકિસ્તાનના સંબંધો પર ચર્ચા કરવા નથી જઈ રહ્યો. હું ત્યાં SCO ના સારા સભ્ય તરીકે જઈ રહ્યો છું. હું એક સંસ્કારી અને નમ્ર વ્યક્તિ છું અને તે મુજબ વર્તન કરીશ.
જ્યારે જયશંકરને પૂછવામાં આવ્યું કે તેઓ આ મુલાકાત માટે શું આયોજન કરી રહ્યા છે, તો તેમનો જવાબ હતો કે, અલબત્ત હું આ મુલાકાતની તૈયારી કરી રહ્યો છું, આ મારું કામ છે. હું ત્યાં જે કંઈ કરીશ એનું પ્લાનિંગ કરું છું, પણ ક્યારેક તમારે પ્લાનિંગ કરવું પડે છે કે તમે શું નહીં કરશો પણ ત્યાં શું થઈ શકે છે.
આતંકવાદને નજરઅંદાજ કરીને કોઈ વાતચીત નહીં
પાકિસ્તાન સાથેના સંબંધોને લઈને જયશંકરે કહ્યું કે અમે ચોક્કસપણે સારા સંબંધો ઈચ્છીએ છીએ, પરંતુ સીમા પારના આતંકવાદને નજરઅંદાજ કરીને આવું ન થઈ શકે. જયશંકરે પાકિસ્તાન સમર્થિત આતંકવાદને સાર્કની પ્રગતિમાં સૌથી મોટો અવરોધ તરીકે પણ ઓળખાવ્યો હતો.
આતંકવાદ સ્વીકાર્ય નથી
જયશંકરે કહ્યું કે સાર્ક અત્યારે આગળ વધી રહ્યું નથી. તેની બેઠક માત્ર એટલા માટે નથી થઈ રહી કે તેનો એક સભ્ય દેશ ઓછામાં ઓછા એક અન્ય સભ્ય દેશ વિરુદ્ધ સીમા પાર આતંકવાદને પ્રોત્સાહન આપે છે. અમે આતંકવાદને કોઈપણ દેશની રાષ્ટ્રીય નીતિ તરીકે સ્વીકારી શકીએ નહીં. આ મુદ્દાઓને ધ્યાનમાં રાખીને અમે આ નિર્ણય લીધો હતો (સાર્કની બેઠકમાં ભાગ ન લેવાનો).
