મધ્ય પૂર્વના યુદ્ધમાં હમાસ અને હિઝબોલ્લાહ સામે ઇઝરાયલને ઉપરી હાથ મળી રહ્યો હોવા છતાં, ઈરાન વ્યૂહાત્મક અને રાજદ્વારી રીતે ઉપરનો હાથ મેળવી રહ્યું હોય તેવું લાગે છે. કારણ કે સાઉદી અરેબિયા, આ ક્ષેત્રમાં અમેરિકાનો સૌથી મોટો સાથી અને વિશ્વના તમામ ઈસ્લામિક દેશોનો અવાજ ગણાતો, હવે ઈરાન જે ઈચ્છતો હતો તે કરી રહ્યો છે.
અમેરિકાએ સમગ્ર વિશ્વમાં, ખાસ કરીને ઇસ્લામિક વિશ્વમાં ઇઝરાયલને માન્યતા અપાવવા માટે ઘણી કોશિશ કરી હતી અને તે ઘણી હદ સુધી સફળ રહી હતી, પરંતુ 7 ઓક્ટોબરે હમાસના હુમલા પછી ગાઝામાં ચાલી રહેલા યુદ્ધે આ પ્રયાસોને મોટો ફટકો આપ્યો છે. મુસ્લિમ વિશ્વનો અવાજ સાઉદી અરેબિયાએ માત્ર ઈઝરાયલથી દૂરી જ નથી કરી પરંતુ ઈરાન સાથેની નિકટતા પણ વધારી રહી છે.
ઈરાન સાથે સાઉદી અરેબિયાની વધતી જતી નિકટતાનું તાજેતરનું ઉદાહરણ ઈઝરાયેલના અત્યંત જમણેરી મંત્રી બેઝલેલ સ્મોટ્રીચના નિવેદનની પ્રતિક્રિયામાં જોઈ શકાય છે. જેમાં સાઉદીએ ફરી એકવાર પેલેસ્ટાઈન મામલે ઈઝરાયેલની આકરી ટીકા કરી છે.
સાઉદી અરેબિયાએ ઈઝરાયેલને ચેતવણી આપી છે
સાઉદી અરેબિયાએ એક નિવેદન જારી કરીને ઈઝરાયેલના અત્યંત જમણેરી મંત્રી સ્મોટ્રિચના નિવેદન સામે સખત વાંધો વ્યક્ત કર્યો છે. સાઉદી વિદેશ મંત્રાલય દ્વારા જારી કરવામાં આવેલા એક નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, ‘સાઉદી કિંગડમ દ્વારા કબજા હેઠળના પશ્ચિમ કાંઠાના જોડાણ, વસાહતીઓને વસાવવાના પ્રયાસો અને બાંધકામને લઈને ઈઝરાયેલ દ્વારા કરવામાં આવેલા ઉશ્કેરણીજનક નિવેદનોની ગંભીરતા અંગે કડક ચેતવણી આપવામાં આવી છે. સાઉદી અરેબિયાએ કહ્યું છે કે આવા નિવેદનો શાંતિ અને દ્વિ-રાજ્ય ઉકેલ માટેના પ્રયાસોને નબળો પાડી રહ્યા છે, તેમજ યુદ્ધ અને ઉગ્રવાદને પ્રોત્સાહન આપે છે. સાઉદી વિદેશ મંત્રાલયે કહ્યું છે કે તેનાથી ક્ષેત્રીય સુરક્ષા અને સ્થિરતા માટે ખતરો વધી શકે છે.
કિંગડમે આને આંતરરાષ્ટ્રીય નિયમો અને સંયુક્ત રાષ્ટ્રના ઠરાવોનું ઉલ્લંઘન ગણાવ્યું છે અને કહ્યું છે કે સતત કબજો અને બળજબરીથી જમીન પચાવીને વિસ્તાર વધારવાથી ખતરનાક પરિણામો આવી શકે છે. સાઉદીઓએ ભાર મૂક્યો છે કે પેલેસ્ટાઇન પર આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયની સતત નિષ્ફળતા વર્તમાન કટોકટીની બહારના પરિણામો હોઈ શકે છે. આ આંતરરાષ્ટ્રીય નિયમોની કાયદેસરતા અને વિશ્વસનીયતાને અસર કરે છે, તેમજ તેમની જાળવણી માટે જોખમ ઊભું કરે છે.
ઇઝરાયેલના જમણેરી મંત્રીએ શું કહ્યું?
વાસ્તવમાં, યહૂદી વહીવટીતંત્રના નાણા મંત્રી બેઝાલીલ સ્મોટ્રિચે પેલેસ્ટાઈનના પશ્ચિમ કાંઠાને લઈને એક વિવાદાસ્પદ નિવેદન આપ્યું હતું. સ્મોટ્રિચે કહ્યું હતું કે ટ્રમ્પ સરકારનો કાર્યકાળ પેલેસ્ટાઈનના ખતરાનો અંત લાવવાની તક છે અને તેણે પશ્ચિમ કાંઠે ઈઝરાયેલના કબજા હેઠળની ગેરકાયદેસર વસાહતોને ‘જોડાવાની તૈયારી’ કરવાની સૂચના આપી છે. આમ કરવાથી પશ્ચિમ કાંઠાના જે વિસ્તારો પર ઈઝરાયેલના કબજામાં છે તેના પર ઈઝરાયેલના કાયદા લાગુ કરવામાં આવશે અને અહીં હાજર કોઈપણ પેલેસ્ટિનિયનને બેઘર બનાવીને યહૂદીઓને તેમના ઘરમાં વસાવી શકાશે.
પેલેસ્ટાઈનનો નાશ કરવાનો પ્રયાસ – ઈરાન
ઈરાને પશ્ચિમ કાંઠાના જોડાણ અંગેના નિવેદન સામે પણ સખત વાંધો ઉઠાવ્યો છે. ઈરાનના વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા ઈસ્માઈલ બાગેઈએ સ્મોટ્રીચના નિવેદનને આક્રમકતા દ્વારા યહૂદી શાસનના ભેદભાવપૂર્ણ, વિસ્તરણવાદી વર્તનના સ્પષ્ટ સંકેત તરીકે વર્ણવ્યું હતું. તેમણે કહ્યું કે પેલેસ્ટિનિયન જમીન પર કબજો કરીને યહૂદી રાજ્યનું નિર્માણ અને વિસ્તરણ કરવામાં આવ્યું હતું, આ માટે લાખો પેલેસ્ટિનિયનોની હત્યા કરવામાં આવી હતી અને બળજબરીથી વિસ્થાપિત કરવામાં આવ્યા હતા. ઈરાને છેલ્લા 76 વર્ષથી ઈઝરાયેલના શાસનના વર્તનને પેલેસ્ટાઈનનો નરસંહાર અને પેલેસ્ટાઈનને નષ્ટ કરવાની વ્યાપક યોજનાનો ભાગ ગણાવ્યો છે. ઈરાનના વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તાએ કહ્યું છે કે ઈઝરાયલે છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં પોતાના એજન્ડાને સૌથી બર્બર રીતે લાગુ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો છે.
