વડાપ્રધાન (EAC-PM)ની આર્થિક સલાહકાર પરિષદના અધ્યક્ષ પદ્મશ્રી ડૉ. બિબેક દેબરોયને શ્રદ્ધાંજલિ સભા ગઈકાલે સાંજે નવી દિલ્હીના આકાશવાણી રંગ ભવન ખાતે તેમના જીવન અને કાર્યોને યાદ કરવા માટે યોજાઈ હતી. ડૉ. દેબરોય 1 નવેમ્બરના રોજ મૃત્યુ પામ્યા. તેમના નિધન પર શોક વ્યક્ત કરતા વડાપ્રધાને કહ્યું કે તેઓ એક મહાન વિદ્વાન હતા, જેઓ અર્થશાસ્ત્ર, ઇતિહાસ, સંસ્કૃતિ, રાજકારણ, આધ્યાત્મિકતા અને અન્ય વિવિધ ક્ષેત્રોમાં સારી રીતે જાણકાર હતા. તેમના કાર્યો દ્વારા તેમણે ભારતના બૌદ્ધિક ક્ષેત્ર પર અમીટ છાપ છોડી છે. ડૉ. દેબરોય બહુ-પ્રતિભાશાળી વિદ્વાન હતા જેમને પ્રાચીન ભારતીય ગ્રંથો પર કામ કરવાનું અને યુવાનો માટે સુલભ બનાવવાનું પસંદ હતું.
વડાપ્રધાનના અગ્ર સચિવ ડૉ.પી.કે. મિશ્રાએ તેમની સાથેના તેમના કાર્યકાળને યાદ કર્યો જ્યારે તેઓ ડૉ. દેબરોય સાથે નીતિ ઘડતર પર કામ કરતા હતા અને અર્થતંત્રના વિવિધ મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરતા હતા. ડૉ. મિશ્રાએ કહ્યું કે ડૉ.બિબેક દેબરોય એક ઉત્તમ વ્યક્તિ હતા, જેમની બૌદ્ધિક ક્ષમતા અર્થશાસ્ત્રથી લઈને સંસ્કૃત, સાહિત્યથી લઈને ઈતિહાસ સુધીની છે. ડૉ. મિશ્રાએ કહ્યું કે જ્યારે ડૉ. દેબરોય DPIOના સભ્ય હતા ત્યારે ડૉ. દેબરોય તેમની સાથે વાત કરતી વખતે ખૂબ જ નમ્ર હતા. ડૉ. દેબરોય પાછળથી આર્થિક સલાહકાર પરિષદના અધ્યક્ષ બન્યા. વડા પ્રધાનની આર્થિક સલાહકાર પરિષદ સાથેના ડૉ. દેબરોયના અંગત અનુભવોને યાદ કરતાં, ડૉ. મિશ્રાએ જણાવ્યું હતું કે જ્યારે નીતિગત કાર્યો સાથે વ્યવહાર કરવાની વાત આવે છે, ત્યારે ડૉ. દેબરોયે હંમેશા તેમને આશ્વાસન આપ્યું હતું.
ડૉ. મિશ્રાએ કહ્યું કે તેઓ ડૉ. દેબરોય સાથે લાંબા સમયથી સારી રીતે પરિચિત હતા અને તેમની અને ડૉ. દેબરોય વચ્ચે સમાનતા એ હતી કે તેઓ બંને દિલ્હી સ્કૂલ ઑફ ઇકોનોમિક્સમાં અભ્યાસ કરે છે. ડો. મિશ્રાએ ભારતમાં આંકડાકીય પ્રણાલીથી માંડીને પ્રત્યક્ષ કર સુધારા સુધીના વિવિધ વિષયો પર ડો. દેબરોય સાથેની વાતચીતને યાદ કરી. તેમણે કહ્યું કે ડૉ. દેબરોય હંમેશા તેમના કામ પ્રત્યે અત્યંત પ્રમાણિક અને પ્રતિબદ્ધ હતા.
ડૉ. મિશ્રાએ ડૉ. દેબરોયના સાહિત્ય, અર્થશાસ્ત્ર વગેરેમાં ઊંડો રસ હોવા છતાં સત્તાવાર કામ પ્રત્યેના સંપૂર્ણ સમર્પણની પ્રશંસા કરી. અગાઉની એક ઘટનાને યાદ કરતાં ડૉ. મિશ્રાએ જણાવ્યું હતું કે ડૉ. દેબરોય હંમેશા તેમની સામાન્ય જવાબદારીઓ સિવાય અમુક ખાસ કામ કરવાનું પસંદ કરતા હતા. ડૉ. મિશ્રાએ કહ્યું કે ડૉ. દેબરોયનું અત્યંત મૂલ્યવાન યોગદાન છે, પછી ભલે તે રોજિંદી નીતિઓ હોય કે વિશ્લેષણાત્મક કાર્યમાં. નીતિ ઘડતર અને નીતિ પ્રેક્ટિસમાં ડૉ. દેબરોયની વિશ્લેષણાત્મક કુશળતાની પ્રશંસા કરતાં, તેમણે કહ્યું કે ડૉ. દેબરોય જટિલ ખ્યાલોને સ્પષ્ટ રીતે સમજાવવાની અસાધારણ ક્ષમતા ધરાવતા હતા અને આ તેમની શક્તિ હતી.
ડૉ. મિશ્રાએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે ડૉ. દેબરોયે એક વારસો પાછળ છોડી દીધો છે જેનું મૂળ દ્રષ્ટિ અને માનવતા છે અને આવનારી પેઢીઓને પ્રેરણા આપતા રહેશે. તેમણે કહ્યું કે ડૉ. દેબરોયને સૌથી યોગ્ય શ્રદ્ધાંજલિ એ છે કે તેમણે જે જુસ્સા સાથે કામ કર્યું હતું તેને યાદ રાખવું અને તેમના યોગદાનને સંપૂર્ણ રીતે સમજીને તેમના વિઝનને આગળ લઈ જવું.
વડા પ્રધાનની આર્થિક સલાહકાર પરિષદના સભ્ય ડૉ. શમિકા રવિએ આ પ્રસંગે જણાવ્યું હતું કે ડૉ. બિબેક દેબરોય એક માર્ગદર્શક અને નિર્દેશક જેવા હતા જેમણે હંમેશા કામના નવા આયામો શોધવા માટે પ્રોત્સાહિત કર્યા હતા.
વડા પ્રધાનની આર્થિક સલાહકાર પરિષદના સભ્ય શ્રી સંજીવ સાન્યાલે ડૉ. દેબરોય સાથેની તેમની લાંબી ચર્ચાઓ અને કેવી રીતે તેઓ હંમેશા સ્વતંત્ર વિચારસરણીને ટેકો આપતા હતા તે યાદ કર્યું. ડૉ. બિબેક દેબરોયના અંગ્રેજીમાં વિવિધ સંસ્કૃત મહાકાવ્યોના પ્રભાવશાળી અનુવાદોનો ઉલ્લેખ કરતાં, સેન્ટ્રલ સંસ્કૃત યુનિવર્સિટી, નવી દિલ્હીના વાઇસ ચાન્સેલર પ્રોફેસર શ્રીનિવાસ વર્ખેડીએ કહ્યું કે મૂળ સંસ્કૃત ગ્રંથમાંથી રામાયણ અને મહાભારતનો અનુવાદ કરનાર તેઓ બીજા વ્યક્તિ હતા.
જાણીતા અર્થશાસ્ત્રી ડૉ. મોન્ટેક સિંઘ આહલુવાલિયાએ ડૉ. દેબરોયે પાછળ છોડેલા સમૃદ્ધ અને વૈવિધ્યસભર વારસાની ચર્ચા કરી, પછી તે તેમનું નીતિ વિષયક કાર્ય હોય કે મહાકાવ્યોના અનુવાદો. આ બેઠકમાં જાણીતા અર્થશાસ્ત્રીઓ, સંસ્કૃત વિદ્વાનો, ડૉ. દેબરોયના સાથીદારો અને જાહેર નીતિના સિદ્ધાંતવાદીઓ અને આ ક્ષેત્રમાં કામ કરતા લોકો હાજર રહ્યા હતા.
