સૂર્ય, ગ્રહોનો રાજા, દર મહિને એક રાશિથી બીજી રાશિમાં ફેરફાર કરે છે. જ્યારે સૂર્ય તેની રાશિ બદલી નાખે છે ત્યારે તેને સંક્રાંતિ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. ઉદાહરણ તરીકે, જ્યારે સૂર્ય ધનુ અથવા મકર રાશિમાં પ્રવેશ કરે છે, ત્યારે તેને ધન સંક્રાંતિ અથવા મીન સંક્રાંતિ કહેવામાં આવશે. વૈદિક જ્યોતિષશાસ્ત્ર અનુસાર, જ્યારે સૂર્ય ભગવાન ધનુરાશિમાં રહે છે, તે સમયગાળો માલમાસ અથવા ખરમાસ તરીકે ઓળખાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ સમયગાળા દરમિયાન સૂર્યપ્રકાશ ઓછો થાય છે. દ્રિક પંચાંગ અનુસાર 15 ડિસેમ્બરે સૂર્ય ભગવાન ધનુ રાશિમાં પ્રવેશ કરશે. તેથી ધન સંક્રાંતિ 15 ડિસેમ્બરે ઉજવવામાં આવશે અને સૂર્યદેવ 14 જાન્યુઆરી 2025 સુધી ધનુ રાશિમાં રહેશે. હિન્દુ ધર્મમાં આ સમયગાળા દરમિયાન શુભ કાર્યો પર પ્રતિબંધ છે. ચાલો જાણીએ ધન સંક્રાંતિની ચોક્કસ તારીખ, મહત્વ અને આ દિવસના નિયમો…
ધનુ સંક્રાંતિ ક્યારે છે?
દ્રિક પંચાંગ અનુસાર, રવિવાર, 15 ડિસેમ્બર, 2024 ના રોજ રાત્રે 10:19 વાગ્યે સૂર્ય વૃશ્ચિકથી ધનુ રાશિમાં જશે અને 14 જાન્યુઆરી, 2025 ના રોજ સવારે 09:03 વાગ્યા સુધી મકર રાશિમાં રહેશે.
ધન સંક્રાંતિનું મહત્વ?
હિન્દુ ધર્મમાં ધન સંક્રાંતિનું વિશેષ મહત્વ છે. સૂર્યની રાશિ પરિવર્તન સાથે હવામાનમાં પણ ફેરફાર થાય છે. ધનુ સંક્રાંતિના સમયે ઉત્તર ગોળાર્ધમાં શિયાળો શરૂ થાય છે. આ દિવસ સૂર્યદેવની પૂજા માટે સમર્પિત માનવામાં આવે છે. ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, ધન સંક્રાંતિના દિવસે ધાર્મિક કાર્યો કરવાથી ઘરમાં સુખ-સમૃદ્ધિ આવે છે. ધનુ સંક્રાતિથી ખરમાસ શરૂ થાય છે અને આ દિવસથી જ શુભ કાર્યો પર પ્રતિબંધ છે. ખરમાસ દરમિયાન લગ્ન, સગાઈ, મુંડન સંસ્કાર સહિત તમામ શુભ કાર્યો પર પ્રતિબંધ છે.
શું કરવું?
ધન સંક્રાંતિથી નિયમિત રીતે સૂર્યદેવની પૂજા કરો અને સૂર્યદેવને જળ ચઢાવો.
આ દિવસે પવિત્ર નદીમાં સ્નાન કરવાનું પણ મહત્વ છે.
ધન સંક્રાંતિના દિવસે ગાયોને લીલો ચારો ખવડાવવો જોઈએ.
આ દિવસે સત્યનારાયણ કથાનું શ્રવણ લાભદાયક માનવામાં આવે છે.
મહામૃત્યુંજય મંત્ર અને ગાયત્રી મંત્રનો 108 વાર જાપ કરો.
તમારી ક્ષમતા મુજબ અનાજ અને પૈસા ગરીબ અને જરૂરિયાતમંદોને દાન કરો.
શું ન કરવું?
ખરમાસના સમયગાળા દરમિયાન, વ્યક્તિએ કોઈપણ પ્રકારના શુભ કાર્ય કરવાનું ટાળવું જોઈએ જેમાં શિક્ષણની દીક્ષા, નામકરણ વિધિ, કાન છેદવું, અન્ન વણાટ, લગ્ન સમારોહ, ગૃહ ઉષ્ણતા અને વાસ્તુ પૂજા.
