રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાની મોનેટરી પોલિસી કમિટીએ બુધવારે દ્વિમાસિક નાણાકીય નીતિ પર ચર્ચા શરૂ કરી હતી. મુખ્ય નીતિ દરમાં કોઈ ફેરફાર થવાની શક્યતા નથી કારણ કે રિટેલ ફુગાવો મધ્યસ્થ બેન્કના સંતોષકારક સ્તરથી ઉપર રહે છે. આવી સ્થિતિમાં, તમારે સસ્તી લોન અને ઓછી EMI માટે વધુ રાહ જોવી પડશે.
RBI ગવર્નર શક્તિકાંત દાસની આગેવાની હેઠળની છ સભ્યોની મોનેટરી પોલિસી કમિટી (MPC)માં લેવાયેલા નિર્ણયો શુક્રવાર, 6 ડિસેમ્બરે જાહેર કરવામાં આવશે. દાસ તેમના વર્તમાન કાર્યકાળની છેલ્લી MPC બેઠકની અધ્યક્ષતા કરી રહ્યા છે. તેમનો કાર્યકાળ 10 ડિસેમ્બરે પૂરો થઈ રહ્યો છે.
સરકારે રિઝર્વ બેન્કને રિટેલ ફુગાવો બે ટકાના તફાવત સાથે ચાર ટકા પર રાખવાની જવાબદારી સોંપી છે. રિઝર્વ બેંકે ફેબ્રુઆરી 2023 થી રેપો એટલે કે ટૂંકા ગાળાના વ્યાજ દરને 6.5 ટકા પર જાળવી રાખ્યો છે. નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે 2025માં જ તેમાં થોડી છૂટછાટ આવી શકે છે.
રેપો રેટમાં ફેરફાર એપ્રિલ 2025માં થવાની શક્યતા છે
એસબીઆઈના એક સંશોધન અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે અમને ચાલુ નાણાકીય વર્ષ દરમિયાન દરમાં કાપની અપેક્ષા નથી. પ્રથમ રેટ કટ અને વધુ વલણમાં ફેરફાર એપ્રિલ 2025માં થવાની શક્યતા છે. ખાદ્ય ફુગાવાના જોખમો વચ્ચે આરબીઆઈએ તેની છેલ્લી દ્વિ-માસિક સમીક્ષા (ઓક્ટોબર)માં પણ રેપો રેટમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી.
ખાદ્ય ફુગાવો નીતિ નિર્માણમાં જટિલ મુદ્દો છે
વડા પ્રધાન (EAC-PM)ની આર્થિક સલાહકાર પરિષદના પાર્ટ-ટાઇમ સભ્ય નિલેશ શાહે બુધવારે જણાવ્યું હતું કે નીતિ ઘડતરમાં ખાદ્ય ફુગાવાને સમાવવા જોઈએ કે કેમ તે અંગેની ચર્ચા એક જટિલ મુદ્દો છે. તેમણે પ્રશ્ન કર્યો કે શું અમે સંખ્યાઓની ગણતરી યોગ્ય રીતે કરી રહ્યા છીએ.
મોંઘવારીનો અવકાશ પણ બદલવો પડશે
જો કે, તેમણે એમ પણ કહ્યું કે RBIને આપવામાં આવેલી 2-6 ટકાની ફુગાવાની રેન્જમાં પણ ફેરફાર કરવો પડશે. ઉદાહરણ આપતાં તેમણે કહ્યું કે 80 કરોડ ભારતીયોને મફત ભોજન આપવામાં આવે છે. આ ખર્ચ અમારી રાજકોષીય ખાધ કરતાં વધી ગયો છે. શું આ ખાદ્ય ફુગાવાને આભારી છે? ખાદ્ય મોંઘવારીનો મુદ્દો ખૂબ જ જટિલ છે.
મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર વી અનંત નાગેશ્વરને જુલાઈમાં ખાદ્યપદાર્થોના ફુગાવાને નીતિ ઘડતરથી દૂર રાખવાની હિમાયત કરી હતી, પોલિસી વર્તુળોમાં ભારે ચર્ચા જગાવી હતી અને આરબીઆઈએ આવા કોઈપણ પગલાનો વિરોધ કર્યો હતો.
