હાલમાં મહારાષ્ટ્ર સહિત દેશના અનેક ભાગોમાં ગણેશોત્સવની ઉજવણી કરવામાં આવે છે.જલઝુલાની એકાદશી આ ધામધૂમ વચ્ચે પરિવર્તિની એકાદશી પણ આવી રહી છે. ભાદ્રપદ માસના શુક્લ પક્ષની એકાદશી તિથિને જલઝુલની એકાદશી પણ કહેવાય છે. આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુ અને ભગવાન ગણેશના વામન અવતારની પૂજા કરવાથી વ્યક્તિને તમામ પાપોમાંથી મુક્તિ મળે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે વ્રત કરવાથી દેવી લક્ષ્મીની કૃપા પ્રાપ્ત થાય છે. આ ઉપવાસ 13મી સપ્ટેમ્બરે છે કે 14મી સપ્ટેમ્બરે તે અંગે ઘણી મૂંઝવણ છે.
વૈદિક કેલેન્ડર અનુસાર, ભાદ્રપદ મહિનાના શુક્લ પક્ષની એકાદશી 13 સપ્ટેમ્બરના રોજ સવારે 10:25 વાગ્યે શરૂ થઈ રહી છે અને આ તિથિ 14 સપ્ટેમ્બરના રોજ સવારે 08:45 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. હિંદુ ધર્મમાં, ઉપવાસ અને તહેવારો ઉદયા તિથિ અનુસાર માનવામાં આવે છે. તેવી જ રીતે, શનિવારે, 14 સપ્ટેમ્બર 2024 ના રોજ પરિવર્તિની એકાદશી વ્રત રાખવામાં આવશે.
જ્યોતિષના જણાવ્યા અનુસાર, વર્ષમાં કોઈપણ એકાદશી આવે તો પણ આ દિવસે ચોખા ખાવાની મનાઈ છે. આ સાથે એ વાતનું પણ ધ્યાન રાખવું પડશે કે એકાદશીમાં રાહુકાળ દરમિયાન પૂજા કરવાની મનાઈ છે. આ વખતે પરિવર્તિની એકાદશી ગુરુવારે હોવાથી રાહુકાળનો સમય 13:50 થી 15:25 સુધીનો રહેશે. મહાભારત કાળ દરમિયાન શ્રી કૃષ્ણએ યુધિષ્ઠિરને કહ્યું હતું કે જે લોકો પરિવર્તિની એકાદશીનું વ્રત કરે છે અને ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરે છે, તેઓ તમામ પાપોમાંથી મુક્તિ મેળવે છે. આ વ્રતનું પાલન કરવાથી સુખ, શાંતિ, સમૃદ્ધિ અને આધ્યાત્મિક શાંતિની પ્રાપ્તિ થાય છે. તેમજ વ્યક્તિને ભય, રોગ, દોષ વગેરેથી મુક્તિ મળે છે. આ દિવસે વિષ્ણુ સહસ્ત્રનામનો પાઠ કરવો જોઈએ. ઉપરાંત દાન કરવાથી પુણ્ય પણ વધે છે.
પરિવર્તન એકાદશી અને રાજા બલિની વાર્તા
પરિવર્તિની એકાદશીના ઉપવાસની કથા ત્રેતાયુગ સાથે સંબંધિત છે. Jaljhulani Ekadashi તે સમયે બાલી નામનો રાજા ભગવાન વિષ્ણુનો પરમ ભક્ત હતો. બાલીએ તેની તપસ્યા અને ઉપાસના દ્વારા ઘણી અસાધારણ શક્તિઓ પ્રાપ્ત કરી હતી અને ઈન્દ્રના દેવલોક સહિત ત્રણેય લોકને કબજે કરી લીધા હતા. ત્યારબાદ ઈન્દ્ર સહિત તમામ દેવતાઓએ ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરી અને યજ્ઞ દ્વારા મોક્ષની પ્રાર્થના કરી. આ પછી ભગવાન વિષ્ણુએ વામનનો અવતાર લીધો અને દાનમાં ત્રણ પગથિયા જમીન માંગવા માટે બાલી પાસે ગયા. બાલી તેના અભિમાનના નશામાં હતો તેથી તે વામન દેવને ઓળખી શક્યો નહીં અને તેણે ત્રણ પગથિયા જમીન આપવાનું વચન આપ્યું. આ પછી વામને પોતાનું સ્વરૂપ વધાર્યું અને એક પગલામાં પૃથ્વી અને બીજા પગલામાં સ્વર્ગ આવરી લીધું. ત્યારે બાલીને સમજાયું કે વામન ભગવાન વિષ્ણુ છે અને તેણે હાર સ્વીકારી લીધી. Jaljhulani Ekadashi તેણે પોતાનું માથું અર્પણ કર્યું અને ભગવાન વિષ્ણુએ બાલીના માથા પર પોતાનો પગ મૂક્યો અને તેને અંડરવર્લ્ડમાં મોકલી દીધો. આ પછી રાજા બલિની પત્ની વિંધ્યાવલીએ પોતાના પતિની રક્ષા માટે ભગવાન વિષ્ણુને પ્રાર્થના કરી. ભગવાન વિષ્ણુએ વિંધ્યાવલીને વરદાન આપ્યું હતું કે જે કોઈ પરિવર્તિની એકાદશીના દિવસે ઉપવાસ કરશે અને રાજા બલિની કથા સાંભળશે તેને મોક્ષ મળશે. આ રીતે પરિવર્તિની એકાદશીનું વ્રત કરવાથી વ્યક્તિના તમામ પાપોનો નાશ થાય છે અને તેને મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે.
આ પણ વાંચો – સપ્ટેમ્બરમાં થવા જઈ રહ્યું છે વર્ષનું છેલ્લું ચંદ્રગ્રહણ, જાણો તેની સાથે જોડાયેલી ખાસ વાતો
