Kedarnath: ભગવાન શિવના બાર જ્યોતિર્લિંગોમાં પાંચમું કેદારેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ છે, જે કેદારનાથ, ઉત્તરાખંડમાં આવેલું છે. ચાર ધામ યાત્રામાં કેદારનાથ ધામ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. આ દિવસોમાં કેદારનાથ ધામ સાથે જોડાયેલ એક મંદિર ચર્ચાનો વિષય બન્યો છે. વાસ્તવમાં, દિલ્હીના બુરારીમાં કેદારનાથ ધામ મંદિરનું પ્રતીકાત્મક મંદિર બનાવવામાં આવી રહ્યું છે, જેનો શિલાન્યાસ ઉત્તરાખંડના સીએમ પુષ્કર સિંહ ધામીએ કર્યો છે. કેદારનાથ ધામના પાંડે-પુરોહિત અને બદ્રીનાથ ધામના શંકરાચાર્ય અવિમુક્તેશ્વરાનંદે પણ આનો વિરોધ કર્યો છે. બધા કહે છે કે કેદારનાથ ધામનું પ્રતિકાત્મક મંદિર બનાવવું ખોટું છે. વિરોધીઓનું કહેવું છે કે કેદારનાથ ધામની ગરિમા, અખંડિતતા અને પવિત્રતા સાથે છેડછાડ થવી જોઈએ નહીં. આ દરમિયાન અમે તમને જણાવીએ કે કેદારનાથ ધામમાં કેદારેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ કેવી રીતે અસ્તિત્વમાં આવ્યું? કેદારનાથ ધામનું શું મહત્વ છે?
કેદારનાથમાં કેદારેશ્વર જ્યોતિર્લિંગની ઉત્પત્તિ કેવી રીતે થઈ?
શિવપુરાણની કોટિરુદ્ર સંહિતા અનુસાર, ભગવાન વિષ્ણુના અવતાર નર અને નારાયણ બદ્રિકાશ્રમમાં તપસ્યા કરતા હતા. તે પછી, તે બે ભક્તોની ઇચ્છા પૂર્ણ કરવા માટે, ભગવાન શિવ પાર્થિવ લિંગના રૂપમાં તેમની પૂજા સ્વીકારવા માટે ત્યાં આવતા હતા. આ રીતે નર અને નારાયણ ભગવાન શિવની પૂજા કરવામાં ઘણો સમય વિતાવતા. ભગવાન શિવ પ્રત્યે તેમની ભક્તિ પ્રબળ બની અને તેમણે તપસ્યા કરવાનું ચાલુ રાખ્યું.
તેમની તપસ્યાથી પ્રસન્ન થઈને એક દિવસ ભગવાન શિવ પ્રગટ થયા અને બોલ્યા – હે મનુષ્ય અને નારાયણ! હું તમારી તપસ્યાથી ખૂબ જ ખુશ છું. તમે મારી પાસેથી વર માગો. ભગવાન શિવના આ શબ્દથી નર અને નારાયણ અત્યંત પ્રસન્ન થયા. તેણે ભગવાન શિવને પ્રણામ કર્યા અને કહ્યું- હે ભગવાન! જો તમે અમારી તપસ્યાથી પ્રસન્ન થાઓ છો, તો તમે અહીં સદા ભૌતિક સ્વરૂપે હાજર રહો છો.
તેમના બંને ભક્તોની વિનંતી પર, ભગવાન મહાદેવ હિમાલયમાં કેદાર નામના તે તીર્થ સ્થાનમાં જ્યોતિર્લિંગના રૂપમાં બિરાજમાન હતા. તે જ્યોતિર્લિંગ કેદારેશ્વર જ્યોતિર્લિંગના નામથી વિશ્વભરમાં પ્રખ્યાત થયું.
કેદારનાથ ધામનું મહત્વ
શિવપુરાણ અનુસાર જે વ્યક્તિ કેદારેશ્વર જ્યોતિર્લિંગના દર્શન કરે છે તેના તમામ દુ:ખ અને કષ્ટોનો અંત આવે છે. આ સાથે તેની ખાસ ઈચ્છા પણ પૂર્ણ થાય છે, જેના કારણે તે ત્યાં જાય છે.
એવું કહેવાય છે કે જે કોઈ શિવભક્ત જ્યોતિર્લિંગની નજીક શિવના સ્વરૂપ સાથે ચિહ્નિત થયેલી વીંટી પર કાંકરા અથવા બંગડી અર્પણ કરે છે તેને તેના વીંટી સ્વરૂપના દર્શન થાય છે. તેના તમામ પાપો નાશ પામે છે. જે વ્યક્તિ કેદારેશ્વર જ્યોતિર્લિંગના દર્શન કરે છે અને તેની પૂજા કરે છે અને ત્યાંનું પાણી પીવે છે તે જીવન અને મૃત્યુના બંધનમાંથી મુક્ત થઈ જાય છે. આ કેદારનાથ ધામનો મહિમા છે.
