શીતળા અષ્ટમી, જેને બાસોદા અથવા બાસોદા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ વ્રત દેવી શીતળાને સમર્પિત છે. દર વર્ષે તે હોળીના આઠમા દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. આ પ્રસંગે ભક્તો દેવીને વાસી પ્રસાદ ચઢાવે છે અને એક દિવસ પહેલા તૈયાર કરેલો ખોરાક લે છે. એવું કહેવાય છે કે જે લોકો આ વ્રતનું પાલન કરે છે તેમણે તેની વ્રત કથા વાંચવી જ જોઈએ, કારણ કે તેના વિના ઉપવાસ પૂર્ણ થતો નથી, તો ચાલો તેને અહીં વાંચીએ.
શીતળા અષ્ટમી વ્રત કથા
પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, એક વખત એક વૃદ્ધ સ્ત્રી અને તેની બે પુત્રવધૂઓએ દેવી શીતલા માટે ઉપવાસ કર્યો. બંને પુત્રવધૂઓએ માન્યતા મુજબ એક દિવસ અગાઉથી પ્રસાદ માટે ભોજન તૈયાર કર્યું હતું, પરંતુ બંને પુત્રવધૂઓને નાના બાળકો હતા, તેથી તેમને લાગ્યું કે વાસી ખોરાક તેમના બાળકોને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. તેથી તેઓએ ફરીથી બાળકો માટે તાજું ભોજન તૈયાર કર્યું, જ્યારે બંને શીતળા માતાની પૂજા પછી ઘરે પાછા ફર્યા, ત્યારે તેઓએ તેમના બાળકોને મૃત હાલતમાં જોયા. આ દ્રશ્ય જોઈને તે જોરથી રડવા લાગી. પછી તેની સાસુએ તેને કહ્યું કે આ શીતળા માતાના ક્રોધની અસર છે. આવી સ્થિતિમાં, જ્યાં સુધી આ બાળકો જીવિત ન થાય ત્યાં સુધી તમારે બંનેએ ઘરે પાછા ન ફરવું જોઈએ.” બંને પુત્રવધૂઓ તેમના મૃત બાળકો સાથે આમતેમ ભટકવા લાગી, પછી તેમને એક ઝાડ નીચે બેઠેલી બે બહેનો મળી, જેમના નામ ઓરી અને શીતળા હતા. બંને બહેનો ગંદકી અને જુથી ખૂબ જ પરેશાન હતી.
તેમણે તેમને મદદ કરી અને તેમના માથા પરથી ગંદકી સાફ કરી, જેનાથી શીતલા અને ઓરી ખુશ થયા અને તેમણે તેમને પુત્રનો આશીર્વાદ આપ્યો. પછી બંને પુત્રવધૂઓએ તેમની આખી વાત તે બંને બહેનોને કહી. આ સાંભળીને શીતળા માતા તેમના સાચા સ્વરૂપમાં તેમની સમક્ષ પ્રગટ થયા અને તેમને કહ્યું કે આ બધું શીતળા અષ્ટમીના દિવસે તાજો ખોરાક રાંધવાને કારણે થયું છે. પછી બંને પુત્રવધૂઓએ માતા શીતલાની માફી માંગી અને ફરી આવું ન કરવાનું વચન આપ્યું.
દેવી શીતલા પ્રસન્ન થઈ અને બંને બાળકોને પાછા જીવિત કર્યા. આ પછી બંને પુત્રવધૂઓ ખુશીથી ઘરે પાછી ફરી અને માતાની પ્રશંસા કરી.
