Ayush Health Care System: ભારતમાં લગભગ દરેક બીજી વ્યક્તિ આયુષ હેલ્થકેર સિસ્ટમનો ઉપયોગ કરે છે. સરકારી સર્વેમાં આ તારણ કાઢવામાં આવ્યું છે. સર્વેમાં જણાવાયું છે કે 46 ટકા ગ્રામીણ અને 53 ટકા શહેરી લોકો આ પરંપરાગત દવા પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરે છે. આયુષ હેલ્થકેર સિસ્ટમમાં આયુર્વેદ, યોગ અને નેચરોપેથી, યુનાની, સિદ્ધ અને હોમિયોપેથીનો સમાવેશ થાય છે.
એક સરકારી નિવેદનમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે આયુષ પર પ્રથમ વિશેષ અખિલ ભારતીય સર્વે જુલાઈ 2022 થી જૂન 2023 દરમિયાન નેશનલ સેમ્પલ સર્વે ઓફિસ (NSSO) દ્વારા હાથ ધરવામાં આવ્યો હતો. આ સર્વેક્ષણમાં આંદામાન અને નિકોબાર ટાપુઓના કેટલાક દુર્ગમ ગામો સિવાય સમગ્ર દેશને આવરી લેવામાં આવ્યો હતો.
1,81,298 પરિવારો પાસેથી માહિતી એકત્ર કરવામાં આવી હતી, જેમાં ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં 1,04,195 પરિવારો અને શહેરી વિસ્તારોમાં 77,103 પરિવારોનો સમાવેશ થાય છે.
અભ્યાસ મુજબ, લગભગ 95 ટકા ગ્રામીણ અને 96 ટકા શહેરી ઉત્તરદાતાઓ આયુષ વિશે જાગૃત છે. લગભગ 85 ટકા ગ્રામીણ અને 86 ટકા શહેરી પરિવારોમાં ઓછામાં ઓછો એક સભ્ય ઔષધીય વનસ્પતિઓ, ઘરગથ્થુ ઉપચારો, સ્થાનિક આરોગ્ય પરંપરાઓ, લોક દવા વિશે માહિતગાર છે.