Indian Parliament : 17મી લોકસભાના સ્પીકર ઓમ બિરલાએ રવિવારે જણાવ્યું હતું કે સંસદ સંકુલમાં સ્થિત સ્વાતંત્ર્ય સેનાનીઓ અને રાષ્ટ્રીય આદર્શોની પ્રતિમાઓને વિવિધ પક્ષો સાથે ચર્ચા કર્યા બાદ સંકુલમાં જ પ્રેરણા સ્થળ ખાતે ખસેડવામાં આવી છે. તેમણે કહ્યું કે બ્યુટીફિકેશન કવાયતના ભાગરૂપે પ્રતિમાઓનું સ્થળાંતર કરવામાં આવ્યું છે.
પત્રકારો સાથે વાત કરતા, બિરલાએ જણાવ્યું હતું કે મૂર્તિઓના સ્થાનાંતરણ અંગે વિવિધ હિતધારકો સાથે સમયાંતરે ચર્ચા કરવામાં આવી હતી કારણ કે આવા નિર્ણયો લોકસભા અધ્યક્ષના કાર્યાલયના અધિકારક્ષેત્રમાં આવે છે. લોકો માનતા હતા કે આ પ્રતિમાઓને એક જગ્યાએ રાખવાથી તેમના જીવન અને સિદ્ધિઓ વિશે વધુ સારી રીતે માહિતી ફેલાવવામાં પણ મદદ મળશે.
કોઈ પ્રતિમા હટાવવામાં આવી નથી – બિરલા
આ અંગે વિપક્ષની ટીકા પર તેમણે કહ્યું કે, ‘કોઈ પ્રતિમા હટાવવામાં આવી નથી, બીજી જગ્યાએ સ્થાપિત કરવામાં આવી છે. આના પર રાજનીતિ કરવાની જરૂર નથી. નોંધનીય છે કે મહાત્મા ગાંધી અને બીઆર આંબેડકરની પ્રતિમાઓ અગાઉ સંસદ સંકુલમાં અગ્રણી સ્થાનો પર સ્થિત હતી, જ્યાં વિપક્ષી નેતાઓ સરકાર સામે વિરોધ કરવા માટે એકઠા થતા હતા.
પ્રેરણા સ્થળ સમગ્ર વર્ષ દરમિયાન મુલાકાતીઓ માટે ખુલ્લું રહેશે
બિરલાએ જણાવ્યું હતું કે પ્રેરણા સ્થળ સમગ્ર વર્ષ દરમિયાન મુલાકાતીઓ માટે ખુલ્લું રહેશે અને રાષ્ટ્ર નિર્માણમાં નેતાઓના યોગદાનને સન્માનિત કરવા સ્મારક દિવસોનું આયોજન કરશે. તેમણે કહ્યું, ‘નવી ટેક્નોલોજી દ્વારા આ મહાન ભારતીયોની જીવનકથાઓ અને સંદેશાઓ મુલાકાતીઓ સુધી પહોંચાડવા માટે એક એક્શન પ્લાન બનાવવામાં આવ્યો છે.’
મૂર્તિઓની આસપાસ લૉન અને બગીચા બનાવવામાં આવ્યા હતા
બિરલાએ કહ્યું કે પ્રેરણા સ્થળ પર પ્રતિમાઓની આસપાસ લૉન અને બગીચા બનાવવામાં આવ્યા છે, જેથી મુલાકાતીઓ સરળતાથી તેમને શ્રદ્ધાંજલિ આપી શકે અને QR કોડનો ઉપયોગ કરીને માહિતી મેળવીને તેમના જીવનમાંથી પ્રેરણા લઈ શકે. તેમણે કહ્યું કે નવા સંસદ ભવનનાં નિર્માણ કાર્ય દરમિયાન પણ મહાત્મા ગાંધી, મોતીલાલ નેહરુ અને ચૌધરી દેવીલાલની મૂર્તિઓને સંકુલની અંદર અન્ય સ્થળોએ ખસેડવામાં આવી હતી.
જેથી એજન્સીની જવાબદારી નક્કી કરી શકાય
જ્યારે કેન્દ્રીય ઔદ્યોગિક સુરક્ષા દળ (CISF) દ્વારા સમગ્ર સંસદ સંકુલની સુરક્ષાની જવાબદારી લેવા અંગે પૂછવામાં આવ્યું ત્યારે બિરલાએ કહ્યું કે આવું એટલા માટે કરવામાં આવ્યું છે જેથી એક એજન્સીની જવાબદારી નક્કી કરી શકાય. અગાઉ સંસદ સંકુલની સુરક્ષા માટે સંસદ સુરક્ષા સેવા, દિલ્હી પોલીસ અને સેન્ટ્રલ રિઝર્વ પોલીસ ફોર્સ (CRPF) જવાબદાર હતા. 18મી લોકસભાના સ્પીકર અને ડેપ્યુટી સ્પીકરની ચૂંટણી અંગે બિરલાએ કહ્યું, ‘આ તમામ નિર્ણયો રાજકીય પક્ષો દ્વારા લેવામાં આવે છે. હું આ નિર્ણયો લઈ શકતો નથી.
આ એકપક્ષીય પગલું – કોંગ્રેસ
કોંગ્રેસે સંસદ સંકુલની પ્રતિમાઓને પ્રેરણા સ્થળમાં સ્થાનાંતરિત કરવાને શાસક પક્ષનો મનસ્વી અને એકતરફી નિર્ણય ગણાવ્યો છે. પાર્ટીના અધ્યક્ષ મલ્લિકાર્જુન ખડગેએ કહ્યું કે કોઈપણ પરામર્શ વિના આ પ્રતિમાઓને મનસ્વી રીતે હટાવવા એ આપણી લોકશાહીની મૂળ ભાવનાનું ઉલ્લંઘન છે. આખા સંસદ ભવનમાં આવા 50 જેટલાં શિલ્પો કે પ્રતિમાઓ છે. સંસદ ભવન સંકુલમાં દરેક પ્રતિમા અને તેનું સ્થાન અપાર મૂલ્ય અને મહત્વ ધરાવે છે.
આંબેડકરની પ્રતિમા કોઈ ચોક્કસ જગ્યાએ નથી
તેમણે કહ્યું કે સંસદ સંકુલમાં મૂર્તિઓ અને ફોટોગ્રાફ્સ સ્થાપિત કરવા માટે એક સમિતિ છે, જેનું 2019 થી પુનર્ગઠન કરવામાં આવ્યું નથી. પાર્ટીના નેતા જયરામ રમેશે ટ્વિટર પર કહ્યું, ‘આનો એકમાત્ર હેતુ એ સુનિશ્ચિત કરવાનો છે કે મહાત્મા ગાંધી અને ડૉ. આંબેડકરની પ્રતિમાઓ સંસદ ભવનની બાજુમાં સ્થાપિત ન થાય જે શાંતિપૂર્ણ, કાયદેસર અને લોકતાંત્રિક વિરોધનું પરંપરાગત સ્થળ છે.’ તેમણે કહ્યું કે સંસદ સંકુલમાં આંબેડકર જયંતિની ઉજવણી એટલી મોટી અને મહત્વપૂર્ણ નહીં હોય કારણ કે હવે તેમની પ્રતિમા ત્યાં કોઈ અગ્રણી સ્થાન પર નથી.
ઉપરાષ્ટ્રપતિ ધનખરે પ્રેરણા સ્થળનું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું
ઉપરાષ્ટ્રપતિ જગદીપ ધનખરે રવિવારે સંસદ ભવન સંકુલમાં નવનિર્મિત પ્રેરણા સ્થળનું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું. સંસદ ભવન સંકુલમાં સ્થિત સ્વાતંત્ર્ય સેનાની અને રાષ્ટ્રીય આદર્શોની પ્રતિમાઓને અહીં ખસેડવામાં આવી છે. ઉપરાષ્ટ્રપતિ ઉપરાંત ઓમ બિરલા, કેન્દ્રીય મંત્રી કિરેન રિજિજુ, રાજ્યસભાના ઉપાધ્યક્ષ હરિવંશ નારાયણ સિંહ, કેન્દ્રીય મંત્રીઓ અશ્વિની વૈષ્ણવ, અર્જુન રામ મેઘવાલ અને એલ. મુરુગને પણ મહાત્મા ગાંધીને શ્રદ્ધાંજલિ આપી હતી. સાંસદોમાં લોકસભાના સભ્ય જગદંબિકા પાલ અને રાજ્યસભાના સભ્ય રાકેશ સિંહા પણ હાજર હતા. આ પ્રસંગે બોલતા ધનખરે કહ્યું કે ‘પ્રેરણા સ્થળ’ પ્રેરક અને પ્રેરણાદાયી છે અને જે પણ અહીં સમય વિતાવશે તે પ્રેરિત થશે.
