ભારત અને કેનેડા વચ્ચેના બગડતા સંબંધોમાં વધુ એક મુદ્દો ઉમેરાયો છે. કેનેડાની સરકારે રાષ્ટ્રીય તપાસ એજન્સી દ્વારા માંગવામાં આવેલા કેનેડિયન અલગતાવાદી હરદીપ સિંહ નિજ્જરના મૃત્યુ પ્રમાણપત્ર પ્રદાન કરવામાં રસ દાખવ્યો નથી. ગયા વર્ષે જૂનમાં કેનેડાના બ્રિટિશ કોલંબિયામાં નિજ્જરની ગોળી મારીને હત્યા કરવામાં આવી હતી, ત્યારબાદ કેનેડાએ ભારત સરકાર અને ભારતીય એજન્સીઓ પર આરોપ લગાવ્યો હતો. એ આરોપોની અસર એ થઈ કે ભારત અને કેનેડા વચ્ચેના સંબંધો આજે સૌથી નીચા સ્તરે પહોંચી ગયા છે.
કેનેડાના વડાપ્રધાન જસ્ટિન ટ્રુડોએ કેનેડાની ધરતી પર કેનેડિયન નાગરિકની હત્યા કરવાનો આરોપ લગાવતા ભારત સરકાર પર સીધો પ્રહાર કર્યો હતો. જવાબમાં, ભારત સરકારે કેનેડા પર ઉગ્રવાદીઓ અને ભારત વિરોધી તત્વોને આશ્રય આપવાનો આરોપ મૂક્યો અને કેનેડા દ્વારા કરાયેલા તમામ આરોપોને વાહિયાત અને રાજકીય રીતે પ્રેરિત ગણાવીને નકારી કાઢ્યા.
હરદીપ સિંહ નિજ્જર સામે NIAના શું આરોપ છે?
એનઆઈએ દ્વારા કેનેડિયન આતંકવાદી હરદીપ સિંહ નિજ્જર પર 2021માં જલંધરમાં એક હિન્દુ પૂજારીની હત્યામાં સામેલ હોવાનો આરોપ છે. આ કેસના સંબંધમાં કેનેડાએ 2022માં તેના પર 10 લાખ રૂપિયાના રોકડ ઈનામની જાહેરાત કરી હતી. નિજ્જર સોશિયલ મીડિયા પર ભારત વિરુદ્ધ સતત ઝેર ઓકતો હતો.
NIAએ એક દસ્તાવેજમાં જણાવ્યું હતું કે, “એકત્ર કરાયેલા પુરાવાઓ સાબિત કરે છે કે તે રાષ્ટ્રવિરોધી અને વિધ્વંસક આરોપો લગાવવામાં સામેલ છે અને ભારતમાં વિવિધ સમુદાયો વચ્ચે મતભેદ ઊભો કરવાનો પ્રયાસ પણ કરી રહ્યો છે.
ભારતની આતંકવાદ વિરોધી એજન્સીએ ડિસેમ્બર 2020 માં કેન્દ્રના ત્રણ કૃષિ કાયદાઓ સામે ખેડૂતોના વિરોધ દરમિયાન નિજ્જર, પન્નુ અને પરમજીત સિંહ પમ્મા સામે પણ એફઆઈઆર દાખલ કરી હતી, તેમના પર ભય અને અરાજકતાનું વાતાવરણ બનાવવાના ષડયંત્રનો આરોપ મૂક્યો હતો અને લોકોને ભારત સરકાર વિરુદ્ધ ઉશ્કેરવા.
એજન્સીએ માંગ્યા પછી પણ કેનેડાએ મૃત્યુ પ્રમાણપત્ર આપ્યું ન હતું
NIAના એક અધિકારીએ જણાવ્યું કે કેનેડાએ હજુ સુધી નિજ્જરનું મૃત્યુ પ્રમાણપત્ર શેર કર્યું નથી. નિજ્જરનું મૃત્યુ પ્રમાણપત્ર આપતા પહેલા કેનેડિયન અધિકારીઓએ એજન્સીને પૂછ્યું કે તેમને તેની જરૂર કેમ છે. NIAના એક અધિકારીએ નામ ન આપવાની શરતે જણાવ્યું હતું કે અમારે ઘણા પેન્ડિંગ કેસોમાં કોર્ટના રેકોર્ડ અપડેટ કરવા માટે નિજ્જરના મૃત્યુ પ્રમાણપત્રની જરૂર હતી.
NIA પાસે બે કેસ નોંધાયેલા છે, જેમાં નિજ્જરનું નામ આરોપી તરીકે હતું. તેની કેસની ફાઇલોના દસ્તાવેજીકરણને પૂર્ણ કરવા માટે, તપાસ અધિકારીઓએ નિજ્જરનું મૃત્યુ પ્રમાણપત્ર દિલ્હીની કોર્ટ સમક્ષ મૂકવું જરૂરી છે, તેથી જ તેઓએ મ્યુચ્યુઅલ લીગલ આસિસ્ટન્સ ટ્રીટી (MLAT) હેઠળ લગભગ છ મહિના પહેલા કેનેડાની સરકાર પાસેથી તેનું મૃત્યુ પ્રમાણપત્ર મેળવ્યું હતું. શેર કરવા કહ્યું. પરંતુ તે આપવાને બદલે, તેઓએ તેની જરૂરિયાત વિશે પૂછ્યું, હવે તેમને તેના પર જવાબો મોકલવામાં આવશે.
હરદીપ સિંહ નિજ્જરની હત્યા બાદ ભારત અને કેનેડા વચ્ચેના સંબંધો ઝડપથી બગડવા લાગ્યા હતા. કેનેડાના વડા પ્રધાન ટ્રુડોએ તેમની સંસદમાં ભારત સરકારનું નામ લીધું હતું અને તેમના પર આરોપ લગાવ્યા હતા. ભારતે આ આરોપોને વાહિયાત અને રાજકીય રીતે પ્રેરિત ગણાવીને નકારી કાઢ્યા હતા. કેનેડામાં, ટ્રુડો સરકાર પર કેનેડિયન નાગરિક તરીકે દેખાતા ખાલિસ્તાની આતંકવાદીઓને રક્ષણ આપવાનો આરોપ છે. તાજેતરમાં, તેઓએ નિજ્જરને લઈને ભારતીય હાઈ કમિશનરને પણ સકંજામાં મૂક્યા, જે પછી ભારત સરકારે કેનેડામાંથી તેના રાજદ્વારીઓને પાછા બોલાવ્યા અને કેનેડિયન રાજદ્વારીઓને દેશમાંથી હાંકી કાઢ્યા.
