Tomato Prices : દેશભરમાં ટામેટાના ભાવ રૂ. 80 પ્રતિ કિલોગ્રામને વટાવી જવા સાથે, ભારતીય કૃષિ સંશોધન પરિષદ (ICAR) હેઠળ બેંગલુરુ સ્થિત સંસ્થા દ્વારા વિકસિત બે હાઇબ્રિડ જાતો ભવિષ્યની કટોકટીમાંથી દિવસને સંભવિત રીતે બચાવી શકે છે. એક ટોચના અધિકારીએ સોમવારે આ જાણકારી આપી. જો કે, તેની સફળતા તેના વ્યાપક અપનાવવા અને વાવેતર હેઠળના વિસ્તારમાં વધારા પર આધારિત છે. ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ હોર્ટિકલ્ચરલ રિસર્ચ (IIHR) દ્વારા વિકસિત ટામેટાની હાઇબ્રિડ જાતો અરકા રક્ષક અને અરકા અભેદ, પરંપરાગત 7-10 દિવસ કરતાં ઘણી વધારે, ત્રણ અઠવાડિયા સુધીની પ્રભાવશાળી ‘શેલ્ફ લાઇફ’ ધરાવે છે. આ લક્ષણ અનિયમિત હવામાન પેટર્ન, ખાસ કરીને ભારે વરસાદથી વિક્ષેપિત સપ્લાય ચેઇનને સ્થિર કરવામાં મહત્વપૂર્ણ સાબિત થઈ શકે છે.
સ્વ જીવન 3 અઠવાડિયા છે
ઈન્ડિયન કાઉન્સિલ ઓફ એગ્રીકલ્ચરલ રિસર્ચના ડાયરેક્ટર જનરલ હિમાંશુ પાઠકે સંસ્થાના 96મા સ્થાપના અને ટેકનોલોજી દિવસની ઉજવણીના પ્રસંગે પત્રકારોને જણાવ્યું હતું કે, “અમે ટામેટાની વિવિધ જાતો વિકસાવી છે જેની શેલ્ફ લાઈફ ત્રણ અઠવાડિયા છે.” આપણે આ જાતો હેઠળ વિસ્તાર વધારવાની જરૂર છે.” પાઠકે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે આબોહવા પરિવર્તન ઘણીવાર ટામેટા, બટેટા અને ડુંગળી જેવા મુખ્ય શાકભાજીના ઉત્પાદનને અસર કરે છે. જવાબમાં, ICAR સંશોધને પુરવઠાની વધઘટ અને અનુગામી ભાવની વધઘટ ઘટાડવા માટે પાક નિષ્ફળતાના સમયગાળાને લંબાવવાની પ્રાથમિકતા આપી છે.
ટ્રિપલ રોગ પ્રતિરોધક ટામેટાં
IIHRના વરિષ્ઠ વૈજ્ઞાનિક ચંદ્રશેખર સીના જણાવ્યા અનુસાર, 2012માં વિકસિત ભારતનું પ્રથમ ટ્રિપલ રોગ પ્રતિરોધક ટામેટા એફ-1 હાઇબ્રિડ અર્કા રક્ષક હાલમાં 7,000 હેક્ટરમાં ઉગાડવામાં આવે છે. આ હાઇબ્રિડ ટેક્નોલોજીનું લાયસન્સ 11 કંપનીઓને આપવામાં આવ્યું છે, જેનું વર્ષ 2012-22 દરમિયાન બીજના વેચાણમાંથી રૂ. 3,600 કરોડનું ટર્નઓવર હોવાનો અંદાજ છે. ત્રણ વર્ષ પહેલાં રિલીઝ થયેલી અર્કા અબેધ ત્રણ અઠવાડિયાની લાંબી ‘શેલ્ફ લાઇફ’ આપે છે અને તે દૂરના બજારો માટે યોગ્ય છે. બંને જાતો ટામેટા લીફ કર્લ વાયરસ, બેક્ટેરિયલ વિલ્ટ અને અર્લી બ્લાઈટ સહિત અનેક રોગો સામે પ્રતિકાર પ્રદાન કરે છે. આ હાઇબ્રિડ જાતો આશાસ્પદ હોવા છતાં, બજાર કિંમતોને સ્થિર કરવામાં તેમની સફળતા મોટાભાગે ખેડૂતોમાં તેમને વ્યાપકપણે પ્રોત્સાહન આપવા અને અપનાવવા માટેની સરકારી પહેલ પર નિર્ભર રહેશે. બીજનું વેચાણ અને કવરેજ વધારવા માટે IIHR એ તાજેતરમાં નેશનલ સીડ કોર્પોરેશન સાથે ભાગીદારી કરી છે.
