હિન્દુ ધર્મ ગ્રંથોમાં એકાદશી તિથિનું વિશેષ મહત્વ જણાવવામાં આવ્યું છે. આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરવાની પરંપરા છે. એકાદશી વ્રત એ તમામ ઉપવાસોમાં સૌથી મુશ્કેલ અને મહત્વપૂર્ણ ઉપવાસ છે. દર મહિનાના બંને પખવાડિયાની એકાદશી તિથિએ એકાદશી વ્રત રાખવામાં આવે છે. ભાદ્રપદ માસના શુક્લ પક્ષની એકાદશીને પરિવર્તિની એકાદશી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ, આ વખતે પરિવર્તિની એકાદશી 14 સપ્ટેમ્બરે ઉજવવામાં આવી રહી છે. પરિવર્તિની એકાદશીનું મહત્વ વધારે કહેવાય છે કારણ કે આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુ તેમની ઊંઘ દરમિયાન બાજુઓ બદલી નાખે છે. જો તમે પણ પરિવર્તિની એકાદશીના દિવસે ઉપવાસ કરતા હોવ તો આ દિવસે આ વ્રત કથા અવશ્ય વાંચો અને સાંભળો. તો જ તમને વ્રતનું સંપૂર્ણ પરિણામ મળશે.
પરિવર્તિની એકાદશીના ઉપવાસના નિયમો
જ્યોતિષ શાસ્ત્ર અનુસાર જો તમે પણ પરિવર્તિની એકાદશીનું વ્રત રાખ્યું હોય તો આ દિવસે સવારે વહેલા ઉઠો, સ્નાન વગેરે કરો અને સ્વચ્છ વસ્ત્રો પહેરો. ભગવાન વિષ્ણુની મૂર્તિ સમક્ષ તુલસી અને અન્ય ફૂલો ચઢાવવામાં આવે છે. પૂજા અને આરતી ખંતપૂર્વક કરો. દિવસભર ભગવાન વિષ્ણુની સ્તુતિ ગાઓ. આ દિવસે વિશેષ આહારનું પાલન કરવામાં આવે છે. આ દિવસે બટેટા, સાબુદાણા, શક્કરિયા વગેરેનું સેવન કરી શકાય છે.
પરિવર્તિની એકાદશી વ્રત કથા
કથાઓમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે પ્રાચીન સમયમાં એક રાજા હરિશ્ચંદ્ર હતા, તેઓ ખૂબ જ દયાળુ અને પોતાની પ્રજા પ્રત્યે ન્યાયી હતા. પરંતુ તેના જીવનમાં એક સમય એવો આવ્યો જ્યારે તેણે પોતાની સંપત્તિ અને સામ્રાજ્ય ગુમાવ્યું. તે પત્ની અને પુત્ર સાથે શહેરની બહાર ગયો અને સ્મશાનમાં ચાંડાલ બની ગયો. એક દિવસ, તે સમુદ્રના કિનારે પહોંચ્યો, જ્યાં તેણે મહર્ષિ ગૌતમ પાસેથી ભિક્ષા લેવાનો પ્રયાસ કર્યો.
રાજાની સમસ્યા જાણીને મહર્ષિ ગૌતમે તેમને પરિવર્તિની એકાદશીના વ્રત વિશે જણાવ્યું. રાજા હરિશ્ચંદ્રએ પરિવર્તિની એકાદશીનું વ્રત ધ્યાનપૂર્વક અને ભક્તિભાવથી કર્યું. આ પછી તેની સમસ્યાઓ ઓછી થઈ અને અંતે તેણે તેની મિલકત અને સન્માન પાછું મેળવ્યું.
ઉપવાસનું ફળ
ધાર્મિક માન્યતા છે કે આ દિવસે વ્રત કરનાર ભક્તોને જીવનના તમામ પ્રકારના અવરોધોમાંથી મુક્તિ મળે છે, ઘરમાં સુખ-શાંતિ અને સમૃદ્ધિ વધે છે અને જીવનની પરેશાનીઓ દૂર થાય છે. જે લોકો નિયમિત રીતે આ વ્રત રાખે છે તેઓ મોક્ષની પ્રાપ્તિ કરે છે.
આ પણ વાંચો – મેષ સહિત 4 રાશિના લોકોને મળશે આર્થિક લાભ! જાણો તમારી રાશિ શું કહે છે