S. Jaishankar : પ્રથમ વખત કોઈ કેન્દ્રીય મંત્રીએ ચીન સાથે ચાલુ સરહદી તણાવ છતાં ત્યાંથી આયાતમાં સતત વધારાને લઈને ભારતીય ઉદ્યોગને આડે હાથ લીધો છે. વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરે શુક્રવારે ઈન્ડસ્ટ્રી ચેમ્બર CII દ્વારા આયોજિત વાર્ષિક કોન્ફરન્સમાં ચીન સાથે વેપાર કરવા માટે ઈન્ડસ્ટ્રી પર કોઈ પ્રતિબંધની વાત કરી ન હતી પરંતુ તેમને સ્પષ્ટપણે શીખવ્યું હતું કે તેમણે રાષ્ટ્રીય હિતમાં ચીન સાથે વેપાર કરવો જોઈએ આને લગતી સંવેદનશીલતાઓનું ધ્યાન રાખવું પડશે.
આ માટે તેમણે શક્ય હોય ત્યાં સુધી ભારતીય બનાવટની વસ્તુઓ સપ્લાય કરવાની સલાહ આપી હતી. કોન્ફરન્સમાં હાજર રહેલા સેંકડો ભારતીય ઉદ્યોગ પ્રતિનિધિઓ તરફ ઈશારો કરીને જયશંકરે પૂછ્યું, “શું તમે એવા કોઈ વ્યક્તિ સાથે વેપાર કરશો કે જેણે તમારા ડ્રોઈંગ રૂમમાં ઘૂસીને તમારા ઘરનો નાશ કર્યો હોય, ભારતના પૂર્વમાં ચીનના સૈનિકોની ઘૂસણખોરીને કારણે દ્વિપક્ષીય સંબંધો નોંધપાત્ર રીતે બગડ્યા છે?” ચાર વર્ષ પહેલાં લદ્દાખ પ્રદેશ.
ચીનમાંથી આયાતમાં મોટો વધારો
વિદેશ મંત્રીનું નિવેદન દર્શાવે છે કે ચીનમાંથી જે રીતે આયાત સતત વધી રહી છે તેનાથી સરકાર બહુ સહજ નથી. જો આપણે માત્ર સરકારી આંકડાઓ પર નજર કરીએ તો, વર્ષ 2019-20 થી, ચીનમાંથી આયાત 44 ટકા વધીને $102 બિલિયન થઈ છે, જ્યારે ચીનમાં નિકાસ લગભગ સ્થિર છે ($16.7 બિલિયન). આ કારણે વેપાર સંતુલન ચીનની તરફેણમાં છે.
ચીન સાથે વેપાર સંતુલન એક મોટો મુદ્દો છે
જયશંકરે કહ્યું કે ચીન સાથે વેપાર સંતુલન એક મોટો મુદ્દો છે. તે છેલ્લા 20 વર્ષમાં ઉદ્ભવ્યું છે. અહીં અમને સ્પષ્ટપણે દેશના વેપારી સમુદાય સાથે સમસ્યા છે. ભારતીય ઉદ્યોગ ભાવના આધારે નિર્ણયો લે છે. વ્યાપારની પોતાની જરૂરિયાતો હોય છે પરંતુ લાંબા ગાળા માટે આપણે સ્થાનિક સોર્સિંગ અને ઉત્પાદનને પ્રોત્સાહન આપવું પડશે અને તેના આધારે આપણે નિર્ણયો લેવા પડશે.
રાષ્ટ્રીય સુરક્ષાની સંવેદનશીલતાને ધ્યાનમાં રાખવી પડશે
જયશંકરે કહ્યું કે, આપણે ચીન સાથેની રાષ્ટ્રીય સુરક્ષાની સંવેદનશીલતાને પણ ધ્યાનમાં રાખવી પડશે. આનો અર્થ એ નથી કે અમે ચીન પાસેથી કંઈ ખરીદી શકતા નથી. પરંતુ આપણે જે પણ ખરીદીએ છીએ, રાષ્ટ્રીય હિતોને ધ્યાનમાં રાખીએ છીએ. ચીનના કિસ્સામાં, અમે આ દેશના લોકોને કહેવા માંગીએ છીએ કે બને ત્યાં સુધી મેક ઇન ઇન્ડિયા કરો અને ભારતમાં ખરીદી કરો. અમે ચીન પાસેથી ખરીદી પર પ્રતિબંધ લગાવીશું નહીં. પરંતુ જે રાષ્ટ્રીય હિતમાં છે તે લાંબા ગાળે વેપારના હિતમાં પણ હશે.
ચીન સરહદ પર સમસ્યા સર્જી રહ્યું છે
તેમણે ચીન પર સરહદ પર સમસ્યા ઊભી કરવાનો અને લેખિત સમજૂતીમાંથી ખસી જવાનો આરોપ લગાવ્યો. અમે ખાતરી કરી શકતા નથી કે વ્યવસાય સામાન્ય રહે પરંતુ અન્ય વસ્તુઓ સામાન્ય રહે. ધંધો ખતમ કરવાનું કહેતા નથી. આંકડા દર્શાવે છે કે ધંધો પૂરો થયો નથી. દેશના વેપારી સમુદાયે ચીનની અવગણના કરી નથી. તે ચીનમાંથી સામાન ખરીદે છે. પરંતુ આપણે સાવધ રહેવું પડશે.
