મુંબઈમાં 26/11ના આતંકવાદી હુમલાના આરોપી તહવ્વુર હુસૈન રાણાને ટૂંક સમયમાં અમેરિકાથી ભારત લાવવામાં આવી શકે છે. ભારતીય તપાસ એજન્સીઓ માને છે કે તેના પરત ફરવાથી આ ભયાનક આતંકવાદી હુમલામાં પાકિસ્તાની રાજ્ય એજન્ટોની સંડોવણીનો પર્દાફાશ થઈ શકે છે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, રાણા અમેરિકામાં પોતાની બધી કાનૂની અપીલો હારી ગયા છે અને હવે તેમના ભારત પ્રત્યાર્પણની પ્રક્રિયા અંતિમ તબક્કામાં છે. ભારતથી એક મલ્ટી-એજન્સી ટીમ તેમને ભારત લાવવા માટે પહેલાથી જ અમેરિકા પહોંચી ગઈ છે.
અમેરિકાથી રાણાના પ્રત્યાર્પણની પ્રક્રિયા
આરોપી તહવ્વુર રાણાએ પોતાના પ્રત્યાર્પણને રોકવા માટે યુએસ કોર્ટમાં ઘણી વખત અપીલ કરી હતી. પરંતુ સુપ્રીમ કોર્ટે તાજેતરમાં તેમની અંતિમ અપીલ ફગાવી દીધી હતી. જસ્ટિસ એલેના કાગન અને તત્કાલીન મુખ્ય ન્યાયાધીશ જોન રોબર્ટ્સે તેમની અપીલ ફગાવી દીધી હતી. આનો અર્થ એ થયો કે હવે રાણાને ભારત લાવવામાં કોઈ કાનૂની અવરોધ બાકી નથી.
ભારતમાં તહવ્વુર રાણાની ભૂમિકા
રાષ્ટ્રીય તપાસ એજન્સી (NIA) એ તહવ્વુર રાણાને 26/11 ના હુમલામાં સહ-ષડયંત્રકારી તરીકે ચાર્જશીટ દાખલ કરી છે. તેના પર આરોપ છે કે તેણે ડેવિડ હેડલીને ભારતમાં રહેવા અને મુસાફરી માટે લોજિસ્ટિકલ સપોર્ટ પૂરો પાડ્યો હતો. તેમની સાથે મુંબઈ, દિલ્હી, કોચી, આગ્રા, હાપુર અને અમદાવાદની મુસાફરી કરી. ચાબડ હાઉસ અને નેશનલ ડિફેન્સ કોલેજ જેવા સ્થળોની રેકી કરવામાં મદદ કરી. આતંકવાદી સંગઠનો લશ્કર-એ-તૈયબા (LeT) અને હરકત-ઉલ-જેહાદી-ઇસ્લામી (HUJI) સાથે સંબંધો જાળવી રાખ્યા.
આતંકવાદી હુમલામાં પાકિસ્તાનની ભૂમિકા
તપાસ એજન્સીઓ માને છે કે તહવ્વુર રાણાની જુબાની 26/11 ના કાવતરામાં સામેલ પાકિસ્તાની સરકારી અધિકારીઓની ભૂમિકાનો પર્દાફાશ કરી શકે છે. આમાં પાકિસ્તાનની ગુપ્તચર એજન્સી ISI ના અધિકારીઓ જેમ કે મેજર ઇકબાલ અને મેજર સમીર અલીનો સમાવેશ થાય છે. આ ઉપરાંત આ હુમલાના કાવતરામાં હાફિઝ સઈદ (લશ્કર-એ-તૈયબાના વડા), ઝકી-ઉર-રહેમાન લખવી, સાજિદ મજીદ, ઇલ્યાસ કાશ્મીરી, અબ્દુલ રહેમાન હાશિમ સઈદ ઉર્ફે મેજર અબ્દુલ રહેમાન (પાસા) ના નામ પણ સામે આવ્યા છે.
ભારતને અમેરિકાની મદદ
2025 ની શરૂઆતમાં વ્હાઇટ હાઉસ ખાતે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સાથેની સંયુક્ત પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં યુએસ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે કહ્યું હતું કે અમેરિકા ખૂબ જ ખરાબ લોકોને ભારતને સોંપવા તૈયાર છે – જેમાં તહવ્વુર રાણાનો પણ સમાવેશ થાય છે.
તહવ્વુર રાણાના પાછા ફર્યા પછી આગળની પ્રક્રિયા
તહવ્વુર રાણાને ભારત લાવવામાં આવશે અને પહેલા NIA કસ્ટડીમાં રાખવામાં આવશે જેથી તેની પૂછપરછ કરી શકાય. તપાસ એજન્સીઓ એ જાણવાનો પ્રયાસ કરશે કે તેણે કયા સ્થળોની રેકી કરી હતી? કયા પાકિસ્તાની અધિકારી સાથે તેમનો સીધો સંપર્ક હતો? હેડલી અને અન્ય આતંકવાદીઓ સાથેની વાતચીતમાં કઈ યોજનાઓ બનાવવામાં આવી હતી?
કોણ છે તેહવુર રાણા?
તહવ્વુર હુસૈન રાણા પાકિસ્તાની મૂળના કેનેડિયન નાગરિક છે. તે અમેરિકામાં પાકિસ્તાની-અમેરિકન આતંકવાદી ડેવિડ કોલમેન હેડલીનો નજીકનો સાથી રહ્યો છે. ડેવિડ કોલમેન હેડલી 26/11 ના હુમલાનો મુખ્ય કાવતરાખોર હતો અને હુમલા પહેલા તેણે મુંબઈમાં અનેક સ્થળોની રેકી (જાસૂસી) કરી હતી. તહવ્વુર રાણાને ઓક્ટોબર 2009 માં શિકાગોથી અમેરિકન ગુપ્તચર એજન્સી એફબીઆઈ દ્વારા ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. તેના પર હેડલીને મુંબઈ અને ડેનમાર્કમાં આતંકવાદી હુમલા કરવામાં મદદ કરવાનો આરોપ હતો.
