દરિયાઈ વાંદરાઓ નાના, મોહક જીવો છે. તેઓ પોતાની જાતને ક્રિપ્ટોબાયોસિસ નામની વિશેષ સ્થિતિમાં મૂકીને આત્યંતિક પરિસ્થિતિઓમાં ટકી શકે છે. તેમની ત્રણ આંખો છે અને તેઓ તેમના પગથી શ્વાસ લે છે, જે તેમને ખરેખર અનન્ય જળચર પ્રાણીઓ બનાવે છે. દરિયાઈ વાંદરાઓ માત્ર પાળતુ પ્રાણી નથી, તેનો ઉપયોગ વૈજ્ઞાનિક સંશોધનમાં પણ થાય છે.
દરિયાઈ વાંદરાઓ અથવા દરિયાઈ વાંદરાઓ નાના છે, પરંતુ આકર્ષક જીવો છે. તેઓ બાળકો અને પુખ્ત વયના લોકોનું ધ્યાન આકર્ષિત કરે છે. તેઓ એક પ્રકારના ખારા ઝીંગા છે, જે વૈજ્ઞાનિક રીતે આર્ટેમિયા સેલિના તરીકે ઓળખાય છે. જ્યારે તમે તેમના ઇંડામાં પાણી ઉમેરો છો ત્યારે આ નાના જીવો જીવંત બને છે, જે વર્ષો સુધી નિષ્ક્રિય રહી શકે છે. 1950 ના દાયકામાં તેઓને પ્રથમ “ઇન્સ્ટન્ટ પેટ” તરીકે વેચવામાં આવ્યા હતા. ત્યારથી તેઓ એક લોકપ્રિય વિજ્ઞાન પ્રયોગ અને નવીન વસ્તુ બની રહ્યા છે.
સી વાંદરા 1957માં હેરોલ્ડ વોન બ્રૌનહટના મગજની ઉપજ હતી. તેઓએ પાળતુ પ્રાણીઓ માટે સરળ, કાળજી-સરળતાની અપીલને ઓળખી અને કીડી ફાર્મની સફળતા પર આધારિત છે. તેનો હેતુ એક એવી પ્રોડક્ટ બનાવવાનો હતો કે જેને માત્ર પાણીથી જીવંત કરી શકાય અને સી-મંકી બાળકો અને પુખ્ત વયના લોકોમાં તરત જ લોકપ્રિય બની ગયા. જેમાં તેની ચતુરાઈથી નામના સી મંકીની મોટી ભૂમિકા હતી.
દરિયાઈ વાંદરાઓમાં ક્રિપ્ટોબાયોસિસની સ્થિતિમાં જવાની ખૂબ જ વિશેષ ક્ષમતા હોય છે. આમાં, તેમના ઇંડા લાંબા સમય સુધી અત્યંત કુદરતી વાતાવરણનો સામનો કરી શકે છે. ક્રિપ્ટોબાયોસિસના કારણે ઈંડા ઘણા વર્ષો સુધી નિષ્ક્રિય અને “મૃત” થઈ જાય છે, પરંતુ જ્યારે પાણીમાં મૂકવામાં આવે છે ત્યારે તે ફરીથી જીવિત થઈ જાય છે.
જ્યારે પાણીમાં મૂકવામાં આવે છે, ત્યારે નિર્જીવ વાનરના ઇંડા લગભગ તરત જ બહાર આવવાનું શરૂ કરે છે. જે નાના જીવો બહાર આવે છે તેને નૌપ્લિયસ લાર્વા તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, અને 8-10 અઠવાડિયા દરમિયાન, આ લાર્વા સંપૂર્ણ પુખ્ત વયના લોકોમાં વિકસે છે. આ સમયગાળા દરમિયાન, તેમને વધતા અને બદલાતા જોવા એ દરિયાઈ વાંદરાઓ રાખનારાઓ માટે ખુશીનો સ્ત્રોત છે.
દરિયાઈ વાંદરાઓની સૌથી અસામાન્ય જૈવિક વિશેષતાઓમાંની એક એ છે કે તેઓ તેમના પગ વડે શ્વાસ લે છે. આ પ્રક્રિયાને શાખા શ્વસન કહેવામાં આવે છે, જ્યાં તેઓ પાણીમાંથી ઓક્સિજન શોષવા માટે તેમના પગનો ઉપયોગ કરે છે. અનુકૂલન કરવાની આ આકર્ષક ક્ષમતા ઘણા જળચર આર્થ્રોપોડ્સમાં સામાન્ય છે.
દરિયાઈ વાંદરાઓ માત્ર એક આંખ સાથે જન્મે છે. જેમ જેમ તેઓ મોટા થાય છે તેમ તેમ તેઓ વધુ બે આંખો વિકસાવે છે, તેમની કુલ સંખ્યા ત્રણ થઈ જાય છે. આ અનન્ય વિકાસ તેમને પ્રાણી સામ્રાજ્યના કેટલાક જીવોમાંથી એક બનાવે છે જે આ અનન્ય આંખની વ્યવસ્થા ધરાવે છે.
દરિયાઈ વાંદરાઓ ખૂબ જ ફોટોટેક્ટિક હોય છે. આનો અર્થ એ છે કે તેઓ પ્રકાશ તરફ આકર્ષાય છે. તમે તેમની ટાંકીની નજીક એક ટોર્ચને ચમકાવીને અને તેમને ટાંકીમાં પ્રકાશ તરફ તરતા જોઈને આ ચકાસી શકો છો. માત્ર 2 ઈંચની સાઈઝ ધરાવતા આ જીવો 2 થી 3 મહિના સુધી જીવિત રહે છે. એટલું જ નહીં, તેઓ ગુરુત્વાકર્ષણ વિનાના વાતાવરણમાં પણ ખીલી શકે છે.
