હવે જાપાન પણ ચીન-તાઈવાન વિવાદમાં ઉતરી ગયું છે. તાજેતરમાં, જાપાની યુદ્ધ જહાજ ‘સાઝાનામી’ પ્રથમ વખત વિવાદિત વિસ્તાર તાઈવાન સ્ટ્રેટમાં પ્રવેશ્યું છે, જેના કારણે નવો તણાવ વધ્યો છે. જાપાનનું કહેવું છે કે આ પગલું આંતરરાષ્ટ્રીય જળસીમામાં તેના નૌકા અધિકારોને મજબૂત કરવા માટે લેવામાં આવ્યું છે. બીજા વિશ્વયુદ્ધ એટલે કે 1944 પછી આ પ્રથમ વખત છે જ્યારે જાપાની યુદ્ધ જહાજ તાઇવાન સ્ટ્રેટમાં પ્રવેશ્યું છે.
ગુરુવારે, સજનમી યુદ્ધ જહાજ પૂર્વ ચીન સમુદ્રમાંથી તાઇવાન સ્ટ્રેટમાં પ્રવેશ્યું, અલ જઝીરાએ અહેવાલ આપ્યો. ગયા બુધવારે આ 180 કિલોમીટર લાંબી સ્ટ્રેટમાં ઓસ્ટ્રેલિયા અને ન્યુઝીલેન્ડના સૈન્ય જહાજો પણ જોવા મળ્યા હતા. નોંધનીય બાબત એ છે કે આ ત્રણેય દેશો આંતરરાષ્ટ્રીય કૂટનીતિમાં અમેરિકાની નજીક અને ચીન વિરોધી તરીકે ઓળખાય છે.
ગયા અઠવાડિયે, એક ચીની એરક્રાફ્ટ કેરિયર અને અન્ય બે યુદ્ધ જહાજો તાઇવાન નજીક જાપાનના પ્રાદેશિક જળમાં પ્રવેશ્યા હતા. આ પહેલા ઓગસ્ટમાં ચીની એરફોર્સનું એક સર્વેલન્સ પ્લેન જાપાનના એરસ્પેસમાં ઘુસી ગયું હતું. ટોકિયોએ આ બંને કેસમાં વિરોધ કર્યો હતો, જ્યારે બેઇજિંગે કહ્યું હતું કે આ પગલાં આંતરરાષ્ટ્રીય કાયદા હેઠળ છે. આવી સ્થિતિમાં જાપાનના આ તાજેતરના પગલાને ચીનની વધતી જતી સૈન્ય ગતિવિધિઓના જવાબ તરીકે ગણવામાં આવે છે.
આ અગાઉ મે મહિનામાં ચીને તાઈવાનના સરહદી વિસ્તારોમાં કોઈપણ પૂર્વ સૂચના વિના સૈન્ય અભ્યાસ શરૂ કર્યો હતો, જેના કારણે આ ક્ષેત્રમાં ફરી તણાવનું વાતાવરણ સર્જાયું હતું. છેલ્લા બે વર્ષમાં ચીને તાઈવાન સ્ટ્રેટ દ્વારા વારંવાર તાઈવાનની જળ અને હવાઈ સરહદોનું ઉલ્લંઘન કર્યું છે. યુએસ કોંગ્રેસ સ્પીકર નેન્સી પેલોસીની ઓગસ્ટ 2022માં તાઈવાનની મુલાકાત બાદ પણ તણાવ વધ્યો હતો, ત્યારબાદ ચીનના યુદ્ધ વિમાનોએ તાઈવાનની એરસ્પેસનું સતત ઉલ્લંઘન કરવાનું શરૂ કર્યું હતું.
ચીન-તાઈવાન સંકટ વચ્ચે યુએસ નેવીના કેટલાક યુદ્ધ જહાજો પણ તાઈવાન સ્ટ્રેટમાં પ્રવેશ્યા છે. જો કે બંને પક્ષોએ તાજેતરમાં પરિસ્થિતિને કંઈક અંશે શાંત કરવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો, આ વર્ષે તાઇવાનની સામાન્ય ચૂંટણીઓમાં કટ્ટર વિરોધી ચાઇના ડેમોક્રેટિક પ્રોગ્રેસિવ પાર્ટી (DPP) ની જીતને પગલે તણાવ ફરી ભડકી ગયો છે. ચીન દાવો કરે છે કે તાઈવાન તેની બળવાખોર ભૂમિ છે અને જો જરૂરી હોય તો બળનો ઉપયોગ કરીને તાઈવાનને તેની મુખ્ય ભૂમિમાં સામેલ કરવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે. બીજી તરફ તાઈવાનની વર્તમાન સરકાર પોતાના સ્ટેન્ડ પર અડગ છે.
