થોડા સમય પહેલા સુધી ભારતીય સેના તેના સંરક્ષણ માટે વિદેશી ટેક્નોલોજી પર નિર્ભર હતી, પરંતુ હવે ભારતીય સંરક્ષણ પ્રણાલી સમગ્ર વિશ્વમાં પોતાની તાકાત સાબિત કરી રહી છે. આનું શ્રેષ્ઠ ઉદાહરણ ભારતની સ્વદેશી આકાશ એર ડિફેન્સ સિસ્ટમ છે, જેને આર્મેનિયાએ ખરીદ્યું હતું. હવે અન્ય દેશોની પણ આ સિસ્ટમ પર નજર છે અને તેઓ તેની શક્તિ સમજવા લાગ્યા છે. આકાશ સિસ્ટમ જે સંરક્ષણ સંશોધન અને વિકાસ સંગઠન (DRDO) અને ભારત ડાયનેમિક્સ લિમિટેડ (BDL) દ્વારા સંયુક્ત રીતે વિકસાવવામાં આવી છે. હવે તે વૈશ્વિક સ્તરે ચર્ચાનો વિષય બની ગયો છે.
આર્મેનિયા બાદ હવે ઓમાન પણ આ આકાશ એર ડિફેન્સ સિસ્ટમ ખરીદવા આતુર બન્યું છે. મધ્ય પૂર્વમાં સ્થિત ઓમાન તેની સંરક્ષણ ક્ષમતા વધારવા માટે આકાશ સિસ્ટમમાં રસ દાખવી રહ્યું છે. આ સ્વદેશી મિસાઈલ પ્રણાલી, જે સપાટીથી હવામાં ટૂંકી રેન્જની મિસાઈલ પ્રણાલી છે, તે 20 કિમી સુધીના વર્ટિકલ ટાર્ગેટ અને 25 કિમી સુધીના આડા લક્ષ્યાંકોને ઓળખીને તેનો નાશ કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે.
આકાશ સિસ્ટમની શક્તિઓ અને વિશેષતાઓ
આકાશ સિસ્ટમની મુખ્ય વિશેષતા એ છે કે તે એક સાથે ચાર હવાઈ લક્ષ્યોને રોકી શકે છે. તે S400 જેવી વિશ્વ-વિખ્યાત સિસ્ટમ્સ સાથે સ્પર્ધા કરે છે, પરંતુ તેની ટૂંકી શ્રેણી હોવા છતાં, તેની ઝડપ અને અસરકારકતા ફક્ત મેળ ખાતી નથી. એવું માનવામાં આવે છે કે આ સિસ્ટમ ઓમાન માટે આદર્શ સાબિત થઈ શકે છે કારણ કે તેની શ્રેણી નાના દેશો માટે યોગ્ય છે અને તે આર્થિક પણ છે. ખાસ કરીને યમનમાં અસલામતી અને સાઉદી અરેબિયા અને યુએઈની સૈન્ય હાજરીને કારણે ઓમાન તેની હવાઈ સંરક્ષણ પ્રણાલીને મજબૂત કરવાની જરૂરિયાત અનુભવે છે.
ઓમાન માટે સસ્તો અને અસરકારક વિકલ્પ
આકાશ સિસ્ટમ ઓમાન માટે એક મહત્વપૂર્ણ પગલું બની શકે છે કારણ કે તે રશિયાની S-400 જેવી મોંઘી ટેક્નોલોજીની જરૂરિયાતને ખતમ કરી શકે છે. આ સિવાય ઓમાનને તેની જાળવણી માટે મોટા પાયે સંસાધનોની જરૂર પડશે નહીં. તેની સચોટતા અને અસરકારકતા ઓમાનની સુરક્ષા માટે ઉત્તમ ઉપાય સાબિત થઈ શકે છે. આકાશની ટેક્નોલોજીને જોતા તેને ભારતના આયર્ન ડોમ તરીકે પણ જોઈ શકાય છે જે ભારતની સૈન્ય ક્ષમતાને વધુ મજબૂત બનાવશે.
ભારતની સ્વદેશી ટેકનોલોજીનું વૈશ્વિક મહત્વ
આકાશ સિસ્ટમ માત્ર આર્મેનિયા કે ઓમાન પુરતી જ સીમિત નહીં રહે પરંતુ આવનારા સમયમાં અન્ય ઘણા દેશોમાં પણ તેનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે. ભારતની સ્વદેશી ટેક્નોલોજીએ સાબિત કર્યું છે કે ભારતીય સંરક્ષણ ઉદ્યોગ હવે સમગ્ર વિશ્વ માટે મહત્વપૂર્ણ ખેલાડી બની ગયો છે. ભારત પાસે પહેલાથી જ S-400, પિનાકા અને સ્પાઈડર જેવી ઘણી ઉત્તમ સંરક્ષણ પ્રણાલીઓ છે જે ભારતીય સેનાની તાકાતમાં વધારો કરે છે. તમને જણાવી દઈએ કે આકાશ જેવી સ્વદેશી એર ડિફેન્સ સિસ્ટમથી ભારતની સૈન્ય ક્ષમતા હવે વધુ મજબૂત બની છે.
