China on Taiwan-India Relation: નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વમાં NDAએ સતત ત્રીજી વખત જીત નોંધાવી છે. તેઓ 9 જૂને ફરી એકવાર વડાપ્રધાન તરીકે શપથ લેવા તૈયાર છે. દરમિયાન, તેમને દેશ અને દુનિયામાંથી સતત અભિનંદન સંદેશાઓ મળી રહ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં તાઈવાનના રાષ્ટ્રપતિ લાઈ ચિંગ તેએ પણ મોદીને અભિનંદન પાઠવ્યા હતા, જેના પર મોદીએ તેમનો આભાર વ્યક્ત કર્યો હતો. પરંતુ ચીનને ચિંગ તે અને મોદી વચ્ચેની આ વાતચીત પસંદ ન આવી.
ચીને તાઈવાનના રાષ્ટ્રપતિનો આભાર માનીને વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની પ્રતિક્રિયા સામે સખત વિરોધ વ્યક્ત કર્યો છે. ચીને કહ્યું છે કે તાઈવાન એક બળવાખોર પ્રાંત છે, જે કોઈપણ ભોગે મેઈનલેન્ડ (ચીન) સાથે ભળી જશે, પછી ભલે તે બળ દ્વારા જ કેમ ન હોય.
ક્યાંથી શરૂ થયો વિવાદ?
2024ની લોકસભા ચૂંટણીમાં મોદીના નેતૃત્વમાં એનડીએની જીત બાદ, તાઈવાનના રાષ્ટ્રપતિ લાઈ ચિંગ તેએ મોદીને અભિનંદન આપતાં સોશિયલ મીડિયા પર કહ્યું કે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને તેમની ચૂંટણીની જીત પર હાર્દિક અભિનંદન. અમે ભારત-પેસિફિકમાં શાંતિ અને સમૃદ્ધિમાં યોગદાન આપવા માટે વેપાર, ટેક્નોલોજી અને અન્ય ક્ષેત્રોમાં અમારા સહયોગને વિસ્તરણ કરવા, ઝડપથી વિકસતી તાઇવાન-ભારત ભાગીદારીને વધુ આગળ વધારવા માટે આતુર છીએ.
ચિંગ તેહની શુભેચ્છાના જવાબમાં પીએમ મોદીએ કહ્યું હતું કે, “તમારા ઉષ્માભર્યા સંદેશ માટે ચિંગ તેહનો આભાર.” હું પરસ્પર ફાયદાકારક આર્થિક અને તકનીકી ભાગીદારી તરફ કામ કરતી વખતે વધુ ગાઢ સંબંધોની આશા રાખું છું.
ચીનની સમસ્યા શું છે?
ચીને કહ્યું કે ભારતે તાઈવાનના રાજકીય દાવપેચથી દૂર રહેવું જોઈએ. ચાઇના તાઇવાનને બળવાખોર પ્રાંત તરીકે જુએ છે જે કોઈપણ કિંમતે મેઇનલેન્ડ ચાઇનામાં મર્જ થવી જોઈએ, ભલે બળ દ્વારા.
ચીનના વિદેશ મંત્રીના પ્રવક્તા માઓ નિંગે કહ્યું કે ચીને ભારત સામે વિરોધ વ્યક્ત કર્યો છે. સૌ પ્રથમ, તાઈવાન પ્રદેશના કોઈ રાષ્ટ્રપતિ નથી. ચીન તાઈવાન અને અન્ય દેશો વચ્ચે કોઈપણ પ્રકારની સત્તાવાર વાતચીતનો વિરોધ કરે છે. વિશ્વમાં એક જ ચીન છે અને તાઈવાન ચીનનો અભિન્ન અંગ છે. વન ચાઇના સિદ્ધાંત વિશ્વભરમાં માન્ય છે. ભારતે ગંભીર રાજકીય પ્રતિબદ્ધતાઓ કરી છે અને તાઈવાનના રાજકીય દાવપેચથી દૂર રહેવું જોઈએ. અમે આ અંગે ભારત સમક્ષ અમારો વિરોધ વ્યક્ત કર્યો છે.
ચીનના આ વિરોધ અંગે અમેરિકાએ શું કહ્યું?
અમેરિકી વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા મેથ્યુ મિલરે કહ્યું કે મેં હજુ સુધી આનાથી સંબંધિત અહેવાલો જોયા નથી. આથી હું આ અંગે વિગતવાર કંઈ કહી શકું નહીં. પરંતુ હું કહીશ કે રાજદ્વારી વ્યવહારમાં આવા અભિનંદન સંદેશાઓ સામાન્ય છે.
ચીન તાઈવાનની વર્તમાન સરકારથી નારાજ છે
ચીનના જોરદાર વિરોધ છતાં, આ વર્ષે તાઈવાનની ચૂંટણીમાં ડેમોક્રેટિક પ્રોગ્રેસિવ પાર્ટી (ડીટીપી) સત્તામાં આવી, ત્યારબાદ લાઈ ચિંગ તેએ રાષ્ટ્રપતિ પદના શપથ લીધા. લાઈ ચિંગ અને તેમની પાર્ટી ડીપીટીને ચીનના કટ્ટર વિરોધી માનવામાં આવે છે.
ચીન અને તાઈવાન વચ્ચે શા માટે અણબનાવ?
ચીન અને તાઈવાન વચ્ચેના સંબંધો અલગ છે. તાઇવાન એ ચીનના દક્ષિણ-પૂર્વ કિનારાથી 100 માઇલ અથવા લગભગ 160 કિલોમીટર દૂર સ્થિત એક નાનો ટાપુ છે. તાઇવાન 1949થી પોતાને એક સ્વતંત્ર દેશ માની રહ્યું છે. પરંતુ અત્યાર સુધી વિશ્વના માત્ર 14 દેશોએ તેને સ્વતંત્ર દેશ તરીકે માન્યતા આપી છે અને તેની સાથે રાજદ્વારી સંબંધો સ્થાપિત કર્યા છે. ચીન તાઈવાનને પોતાનો પ્રાંત માને છે અને માને છે કે એક દિવસ તાઈવાન તેનો ભાગ બની જશે. તે જ સમયે, તાઇવાન પોતાને એક સ્વતંત્ર દેશ કહે છે. તેનું પોતાનું બંધારણ છે અને ચૂંટાયેલી સરકાર છે.
