Free Insurance: કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા સરકારી કર્મચારીઓને ઘણી સુવિધાઓ આપવામાં આવે છે, પરંતુ બહુ ઓછા લોકો જાણે છે કે તમે પ્રાઈવેટ જોબ ધારક હોવા છતાં પણ આ મફત સરકારી યોજનાનો લાભ લઈ શકો છો. વાસ્તવમાં, કેન્દ્ર સરકાર EDLI સ્કીમ એટલે કે એમ્પ્લોયી ડિપોઝિટ લિંક્ડ ઇન્શ્યોરન્સ સ્કીમ, 1976 હેઠળ રૂ. 7 લાખનું વીમા કવચ પ્રદાન કરે છે. હવે સવાલ એ છે કે સરકાર દ્વારા તમામ પ્રકારના ખાનગી કર્મચારીઓને આ કવર આપવામાં આવે છે કે પછી અમુક ખાસ નોકરી કરતા કર્મચારીઓ જ તેનો લાભ લે છે.
કયા લોકોને લાભ મળે છે?
સરકાર દ્વારા આપવામાં આવતા 7 લાખ રૂપિયાના મફત વીમા કવચની સુવિધા કાયમી કર્મચારીઓ માટે ઉપલબ્ધ છે, એટલે કે જો તમે કોન્ટ્રાક્ટ પર કામ કરો છો, તો તમે આ યોજનાનો લાભ મેળવી શકતા નથી. ફ્રીલાન્સર્સને પણ આ સ્કીમનો લાભ મળતો નથી. તમને જણાવી દઈએ કે EPFO સબસ્ક્રાઈબર્સને જીવન વીમાની સુવિધા આપે છે. EPFO ના તમામ સબ્સ્ક્રાઇબર્સ EDLI સ્કીમ 1976 હેઠળ આવરી લેવામાં આવ્યા છે.
નિયમો શું છે?
EDLI યોજના હેઠળ, નોકરી કરતા લોકો (કંપનીના કર્મચારીઓ) તેમના પરિવારમાં કોઈને નોમિની બનાવે છે. કોઈ પણ કારણસર કર્મચારીનું માંદગી, અકસ્માત અથવા અચાનક મૃત્યુના કિસ્સામાં, નોમિની વતી વીમાની રકમનો દાવો કરી શકાય છે. નિયમોમાં થયેલા ફેરફારો હેઠળ હવે આ વીમા કવચ એવા કર્મચારીના પીડિત પરિવાર માટે પણ ઉપલબ્ધ છે કે જેમણે મૃત્યુના તુરંત પહેલા એક વર્ષની અંદર એક કરતાં વધુ સંસ્થામાં કામ કર્યું છે.
કંપની, કર્મચારી નહીં, પ્રીમિયમ ચૂકવે છે.
આ યોજના હેઠળ, કર્મચારીએ પ્રીમિયમ ચૂકવવાનું નથી, પરંતુ તે કંપની દ્વારા ચૂકવવામાં આવે છે. કર્મચારીઓના મૂળ પગારના 12 ટકા + DA એમ્પ્લોયી પ્રોવિડન્ટ ફંડ (EPF)માં જાય છે. તે જ સમયે, કંપની એટલે કે એમ્પ્લોયર દ્વારા માત્ર 12 ટકા યોગદાન આપવામાં આવે છે. આ 12 ટકામાંથી 8.33 ટકા યોગદાન કર્મચારી પેન્શન યોજના EPSમાં જાય છે, જ્યારે બાકીનું 3.66 ટકા EPFમાં જાય છે. EDLI સ્કીમ વિશે વાત કરીએ તો, પ્રીમિયમ માત્ર એમ્પ્લોયર દ્વારા જ જમા કરવામાં આવે છે. આ કર્મચારીના મૂળ પગાર અને મોંઘવારી ભથ્થાના 0.50 ટકા છે. જો કે બેઝિક સેલરીની મહત્તમ મર્યાદા 15 હજાર રૂપિયા સુધીની છે.
ગણિત શું છે?
EDLI યોજના હેઠળના દાવાની ગણતરી કર્મચારીના છેલ્લા 12 મહિનાના મૂળભૂત પગાર +DAના આધારે કરવામાં આવે છે. વીમા કવચ માટેનો દાવો છેલ્લા બેઝિક પગાર + DAના 30 ગણો હતો, પરંતુ નવા ફેરફારો હેઠળ હવે તે 35 ગણો થઈ ગયો છે. આ સાથે, મહત્તમ બોનસ જે પહેલા 1.50 લાખ રૂપિયા હતું તે વધારીને 1.75 લાખ રૂપિયા કરવામાં આવ્યું છે.
આ બોનસ છેલ્લા 12 મહિના દરમિયાન સરેરાશ પીએફ બેલેન્સનો અડધો ભાગ માનવામાં આવે છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો છેલ્લા 12 મહિનાનો મૂળ પગાર + DA રૂ. 15,000 છે, તો વીમાનો દાવો (35 x 15,000) + રૂ. 1,75,000 = રૂ. 7 લાખ થશે. આ મહત્તમ મર્યાદા છે. જો મૂળ પગાર વધુ હોય તો પણ, મહત્તમ મર્યાદાને કારણે, તે માત્ર 15 હજાર રૂપિયા ગણવામાં આવશે અને આ યોજના હેઠળ તમને મહત્તમ 7 લાખ રૂપિયા મળશે.
