ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ISRO) એ ચંદ્રયાન મિશનને લઈને વધુ એક સારા સમાચાર આપ્યા છે. ઈસરોએ કહ્યું કે ચંદ્રયાન-3 લેન્ડરના સાધનોએ ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવની નજીક લોકેશન માર્કર તરીકે કામ કરવાનું શરૂ કરી દીધું છે. નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ચંદ્રયાન-3 લેન્ડર પર સ્થાપિત લેઝર રેટ્રોરેફ્લેક્ટર એરે (LRA) કામ કરવાનું શરૂ કરી દીધું છે. યુએસ સ્પેસ એજન્સી NASA ના Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) એ 12 ડિસેમ્બર, 2023 ના રોજ સફળતાપૂર્વક પ્રતિબિંબિત સિગ્નલો શોધી કાઢ્યા અને લેસર રેન્જ માપન પ્રાપ્ત કર્યું.
ISROએ કહ્યું, ‘LRO પર Lunar Orbiter Laser Altimeter (LOLA)નો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. આ માહિતી ચંદ્રની રાત્રિ દરમિયાન મળી હતી, જ્યારે LRO ચંદ્રયાન-3ની પૂર્વ દિશામાં આગળ વધી રહ્યું હતું. આંતરરાષ્ટ્રીય સહયોગ હેઠળ, નાસાના એલઆરએને ચંદ્રયાન-3 વિક્રમ લેન્ડર સાથે જોડવામાં આવ્યું હતું. તે ગોળાર્ધની રચના પર 8 કોર્નર-ક્યુબ રીટ્રોરેફ્લેક્ટર ધરાવે છે. તે યોગ્ય સાધનો સાથે ભ્રમણ કરતા અવકાશયાનને બહુવિધ દિશાઓથી લેસર ઍક્સેસ પ્રદાન કરે છે. લગભગ 20 ગ્રામ વજનનું ઓપ્ટિકલ ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટ ચંદ્રની સપાટી પર દાયકાઓ સુધી ટકી રહે તે માટે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યું છે.
ચંદ્ર મિશન માટે લોકેશન માર્કર સુવિધાનો શું ફાયદો છે?
ISROએ કહ્યું કે ચંદ્રયાન-3નું વિક્રમ લેન્ડર, જે 23 ઓગસ્ટ, 2023ના રોજ ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવની નજીક ઉતર્યું હતું, ત્યારથી લોલાના સંપર્કમાં છે. નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ચંદ્ર સંશોધનની શરૂઆતથી ચંદ્ર પર ઘણા એલઆરએ તૈનાત કરવામાં આવ્યા છે. ચંદ્રયાન-3 પરનું એલઆરએ એક નાનું પ્રકાર છે. તે હાલમાં દક્ષિણ ધ્રુવની નજીક ઉપલબ્ધ એકમાત્ર LRA છે. ઈસરોએ કહ્યું, ‘ચંદ્રયાન-3ના વિક્રમ લેન્ડર પર નાસાનું એલઆરએ ચંદ્રની સપાટી પર લાંબા ગાળાના જીઓડેટિક સ્ટેશન અને લેન્ડ માર્કર તરીકે કામ કરવાનું ચાલુ રાખશે. તેનાથી વર્તમાન અને ભવિષ્યના ચંદ્ર મિશનને ફાયદો થશે. આ માપ અવકાશયાનની ભ્રમણકક્ષાની સ્થિતિ નક્કી કરવામાં મદદ કરશે. ઉપરાંત, ચંદ્રની ગતિશીલતા, આંતરિક માળખું અને ગુરુત્વાકર્ષણની વિસંગતતાઓ સંબંધિત માહિતી ઉપલબ્ધ થશે.
