Business News : પ્રવાસ, નાણાકીય સેવાઓ, મનોરંજન, બાંધકામ જેવા ક્ષેત્રોમાં વિદેશમાં ભારતીય સેવાઓની માંગ સતત વધી રહી છે અને તેના કારણે દેશની સેવા નિકાસ સતત મજબૂત થઈ રહી છે. જો કે, અત્યારે પણ દેશની સેવા નિકાસમાં કોમ્પ્યુટર, કોમ્યુનિકેશન અને માહિતી સેવાઓનો હિસ્સો 40 ટકાથી વધુ છે. વર્ષ 2023માં સેવાની નિકાસ વર્ષ 2022ની સરખામણીમાં 11.9 ટકાના વધારા સાથે $345 બિલિયન થશે.
ભારતની સેવા નિકાસ 800 અબજ ડોલર સુધી પહોંચી જશે
વિદેશમાં ભારતીય સેવાઓની વધતી માંગને ધ્યાનમાં રાખીને, વૈશ્વિક નાણાકીય સંસ્થા ગોલ્ડમેન સૅશનો અંદાજ છે કે વર્ષ 2030 સુધીમાં ભારતની સેવા નિકાસ $800 બિલિયન સુધી પહોંચી જશે. વર્ષ 2005માં વૈશ્વિક સેવા નિકાસમાં ભારતનો હિસ્સો બે ટકા હતો, જે વર્ષ 2023 સુધીમાં વધીને 4.6 ટકા થયો હતો, જ્યારે આ સમયગાળા દરમિયાન ભારતની માલની નિકાસનો હિસ્સો માત્ર એક ટકાથી વધીને 1.8 ટકા થઈ શક્યો હતો.
સરેરાશ વાર્ષિક વધારો 11 ટકા છે.
સેવાની નિકાસ છેલ્લા ઘણા વર્ષોથી વાર્ષિક સરેરાશ 11 ટકાના દરે વધી રહી છે. વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ મંત્રાલયના ડેટા અનુસાર, ગયા વર્ષે $345 બિલિયનની સેવા નિકાસમાં કમ્પ્યુટર, સંચાર અને માહિતી સેવાઓનો હિસ્સો $162.59 બિલિયન હતો. વર્ષ 2022 માં, સેવાઓની નિકાસ $310 બિલિયનની હતી અને સંચાર અને કમ્પ્યુટર્સનો હિસ્સો $144.8 બિલિયન હતો.
મુસાફરી સેવાઓની નિકાસમાં જબરદસ્ત વધારો
મંત્રાલયના ડેટા અનુસાર, વર્ષ 2023માં પ્રવાસ સેવાઓની નિકાસમાં 50.69 ટકા, નાણાકીય સેવાઓમાં 16.46 ટકા, બાંધકામમાં 21.01 ટકા અને જાળવણી અને સમારકામ સેવાઓમાં 6.26 ટકાનો વધારો થયો છે. વર્ષ 2023માં અન્ય પ્રકારની બિઝનેસ સેવાઓની નિકાસમાં 17.73 ટકાનો વધારો થયો હતો. બૌદ્ધિક સંપત્તિના ઉપયોગથી સંબંધિત સેવા નિકાસમાં 30 ટકાનો વધારો થયો હતો.
ભારતીય નાણાકીય વ્યાવસાયિકોની માંગ સતત વધી રહી છે
નિષ્ણાતોના મતે મધ્ય પૂર્વના દેશોમાં ભારતીય નાણાકીય વ્યાવસાયિકોની માંગ સતત વધી રહી છે. વીમા અને પેન્શન સેવાઓની નિકાસમાં પણ ઘણી સંભાવનાઓ છે. ભારતની તરફેણમાં મહત્વનો મુદ્દો એ છે કે સેવાની નિકાસ કરતાં સેવાની આયાત ઓછી છે. વર્ષ 2023માં સેવાની આયાત 248 બિલિયન ડોલર હતી, જે વર્ષ 2022 કરતાં 0.4 ટકા ઓછી છે. વર્ષ 2023માં ચીનની સર્વિસ એક્સપોર્ટમાં 10 ટકાનો ઘટાડો નોંધાયો હતો.
